Fonds 21 is een ondernemend en maatschappelijk betrokken fonds dat door het steunen van ideële projecten gericht op Kunst & Cultuur, Jongeren & Maatschappij en Kunst & Educatie een positieve bijdrage wil leveren aan de samenleving van de 21e eeuw. We ondersteunen professionele, kwalitatief sterke projecten die een breed, passend en/of nieuw publiek weten te bereiken. Fonds 21 is een zelfstandige stichting gevestigd in Utrecht die haar financiering ontvangt van Stichting Beheer SNS REAAL (Beheer), eveneens een onafhankelijke stichting. Sinds 2014 beschikt het fonds over een donatiebudget van ruim € 10 miljoen per jaar. Het vermogen van Beheer wordt op een duurzame wijze belegd.

In 2021 heeft het bestuur van Beheer besloten om eenmalig € 15.3 miljoen vrij te maken vanuit het eigen vermogen voor Fonds 21 EXTRA, bovenop het reguliere donatiebudget van € 10.6 miljoen en het budget voor Bureaukosten van € 1.5 miljoen. Het coronavirus heeft enorme impact (gehad) op de samenleving en ons dagelijks leven. De cultuursector is ontwricht en ook organisaties die actief zijn binnen het jongerendomein zijn zwaar getroffen. Fonds 21 voelt zich samen met de aanvragers verantwoordelijk voor het stimuleren van projecten en aanbod die van betekenis zijn voor publiek en de samenleving. Met de regelingen van Fonds 21 EXTRA hebben we in 2021 initiatieven mogelijk gemaakt die buiten de kaders van ons reguliere beleid vallen. Om noodhulp te bieden, maar bovenal ook om de kansen te benutten die de huidige tijd zichtbaar maakt en bij te dragen aan de toekomstbestendigheid van de cultuursector. Om op te halen waar de kansen en noden voor de middellange en lange termijn liggen, is in 2021 een verkennend onderzoek uitgevoerd onder bestaande aanvragers. Belangrijke onderwerpen die hieruit voortkwamen zijn digitalisering, publieksontwikkeling, behoud van kwaliteit en het betrekken van de jongere generatie. Binnen Fonds 21 EXTRA zijn partijen gesteund die voorbeeldstellend zijn en/of gericht zijn op samenwerking. Fonds 21 vindt het belangrijk dat de opgedane kennis, ervaringen en succesfactoren overdraagbaar zijn of relatief makkelijk zijn op te schalen, zodat andere instellingen er ook mee aan de slag kunnen.

Kunst & Cultuur, Kunst & Educatie en Jongeren & Maatschappij

Het profiel van Fonds 21 is gericht op Kunst & Cultuur, Kunst & Educatie en Jongeren & Maatschappij. Fonds 21 streeft naar een landelijke spreiding van te ondersteunen projecten. De ondergrens van een projectaanvraag is € 10.000.

Het bevorderen van een kwalitatief goed aanbod van kunst en cultuur, dat beschikbaar is voor een breed, passend en/of nieuw publiek in de Nederlandse samenleving van nu, is de kern voor de ondersteuning van projecten Kunst & Cultuur. Het fonds ondersteunt actuele projecten van professionele kunstinstellingen in de verschillende kunstdisciplines. Het donatiebudget wordt besteed aan projecten in de podiumkunsten, beeldende kunsten, vormgeving, architectuur, film, mediakunst, digitale cultuur en literaire kunsten.

Binnen Kunst & Educatie worden projecten gesteund die als basis professionele kunst hebben en daarnaast bijdragen aan het leren en reflecteren over kunst en/of aan persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke bewustwording. Aanvragen binnen dit aandachtsgebied kunnen alle kunstdisciplines betreffen en gericht zijn op alle leeftijden. We hebben de voorkeur voor projecten die zich richten op jongeren (12-30 jaar) in het algemeen en mbo-studenten in het bijzonder. Aanvragers kunnen zowel kunstinstellingen zijn als maatschappelijke organisaties.

Binnen Jongeren & Maatschappij worden projecten gesteund die door een leerervaring de zelfredzaamheid van jongeren vergroten. Het 'empoweren’ van jongeren tussen 12 en 30 jaar staat centraal. In 2021 hebben we binnen Jongeren & Maatschappij een aantal beleidswijzigingen doorgevoerd, zodat we kunnen blijven inspelen op de kansen en uitdagingen van deze tijd. De pijler Jongeren & Maatschappij kenmerkte zich door een afbakening in thema’s, waarbinnen projectaanvragen konden worden ingediend. Vanaf 5 juli 2021 is deze afbakening versoepeld, waardoor we als fonds doorlopend kunnen blijven inspelen op maatschappelijke verandering. We blijven prioriteit geven aan bepaalde actuele maatschappelijke thema’s, maar bieden ook ruimte aan initiatieven die hier niet direct onder vallen maar voor jongeren wel actueel en urgent zijn. Naast verandering in prioritering op thema, is in het nieuwe beleid ook meer nadruk op innovatie, zodat er ruimte ontstaat voor vernieuwende initiatieven. Ook hier spelen maatschappelijke veranderingen een rol: Fonds 21 is graag aanjager van projecten die inspelen op systeemfouten die ten koste gaan van de kansen van jongeren, of van originele, vernieuwende methodes om jongeren hier zelf in te stimuleren.

371 projecten ondersteund

Regulier beleid

In 2021 heeft Fonds 21 in totaal € 22.242.658 toegekend aan aanvragen, waarvan € 10.600.871 binnen het reguliere toekenningenbeleid en € 11.641.787 binnen Fonds 21 EXTRA. Binnen het reguliere beleid werden er 483 aanvragen ingediend, waarvan er 4 direct werden afgewezen omdat zij niet voldeden aan de algemene voorwaarden. In totaal ontvingen 301 projecten een financiële bijdrage. Het gemiddelde toekenningsbedrag was € 35.219; een stijging ten opzichte van 2020, toen het gemiddelde bedrag van een toekenning € 34.928 was. Ten opzichte van 2020 (469 aanvragen) zijn er meer aanvragen ontvangen. In 2021 is 25% van de behandelde aanvragen afgewezen. Dit percentage was in 2020 hoger, namelijk 30%.

Met het toekennen van financiële ondersteuning aan in totaal 301 projecten binnen het reguliere toekenningenbeleid wil Fonds 21 een positieve bijdrage leveren aan de Nederlandse samenleving. 61% van het jaarbudget is toegekend aan projecten voor Kunst & Cultuur (€6.500.670). Van oudsher weten instellingen en organisaties Fonds 21 goed te vinden, met name instellingen en organisaties in de podiumkunsten. Binnen die discipline werd 33% (€3.549.170) van het totale budget besteed. In de overige disciplines (beeldende kunsten & vormgeving en film, mediakunst & digitale cultuur) werd ondersteuning verleend voor respectievelijk 11% (€1.211.400) en 13% (€1.401.500) van het totale budget. Het percentage dat besteed werd aan projecten in de literaire kunsten bedroeg in 2021 3% (€338.600) van het totale beschikbare budget.

18% is toegekend aan projecten die vallen binnen Kunst & Educatie (€1.854.745). Binnen Kunst & Educatie heeft Fonds 21 in 2021 3,5% (€371.305) van het totaal beschikbare budget besteed aan projecten binnen het meerjarige programma ‘Kunsteducatie voor mbo’ers’. Fonds 21 wil kunstinstellingen stimuleren om kwalitatief en toegankelijk aanbod te ontwikkelen voor jongeren die een mbo-opleiding volgen. Projecten binnen Jongeren & Maatschappij ontvingen 21% (€ 2.245.456) van het beschikbare donatiebudget.

Fonds 21 EXTRA

Fonds 21 EXTRA

Met Fonds 21 EXTRA heeft Fonds 21 in 2021 culturele organisaties en gezelschappen gesteund die voorbeeldstellend zijn en/of gericht op samenwerking en kennisdeling. Hiermee kunnen deze instellingen de komende jaren inzetten op onderwerpen als innovatie, digitalisering, publieksontwikkeling, behoud van kwaliteit en het betrekken van de jongere generatie. In totaal hebben 24 musea, theatergezelschappen, podia, productiehuizen en festivals ruim € 9.5 miljoen van Fonds 21 EXTRA ontvangen om zich te kunnen richten op de langere termijn.

Met het Kickstart Cultuurfonds heeft Fonds 21 in gezamenlijkheid met andere fondsen noodhulp verleend aan de culturele sector. Vanuit het Fonds 21 EXTRA programma heeft Fonds 21 ook in 2021 bijgedragen aan het Kickstart Cultuurfonds. Het noodfonds was in 2020 opgericht om de culturele sector te helpen zich aan te passen aan de veranderende omstandigheden die zijn ontstaan als gevolg van de coronamaatregelen. In totaal ontvingen in 2020 en 2021 ruim 1.126 instellingen in de cultuursector bijna € 40 miljoen van het Kickstart Cultuurfonds.

In 2021 heeft Fonds 21 zich vanuit het Fonds 21 EXTRA programma aangesloten bij het Cultuur Innovatiefonds Provincie Utrecht (CIPU). CIPU is een gezamenlijk fonds dat zich sinds 2020 inzet om de culturele sector in Utrecht door innovatie en samenwerking te versterken en toekomstbestendig te maken. De mogelijkheid om bij te dragen aan innovatie, transitie en samenwerking is voor Fonds 21 aanleiding geweest om zich in 2021 aan het fonds te verbinden.

Tussen 1 maart en 1 juli 2021 initieerde Fonds 21 binnen de pijler Jongeren & Maatschappij de stimuleringsregeling Mentaal Welzijn Jongeren & Corona. De acute en zorgwekkende stijging van het aantal jongeren dat zich ten gevolge van de coronamaatregelen eenzaam voelt en/of kampt met psychische klachten vormde de aanleiding van deze regeling. Organisaties uit heel Nederland en het Caribisch deel van het Koninkrijk, lokaal en landelijk opererend, voor ons bekende en onbekende aanvragers, wisten ons vanaf de eerste dag van de regeling te vinden. In totaal hebben 231 verschillende organisaties op de regeling gereageerd. We hebben hiervan 39 projecten kunnen steunen voor een totaalbedrag van € 1.043.168. Uit de cijfers blijkt dat de stimuleringsregeling inspringt op een urgente behoefte. Tegelijkertijd is de massale animo voor de regeling ook schrijnend.

Vanuit Fonds 21 EXTRA is ook bijgedragen aan het programma ‘Alle jongeren een thuis’ van Kansfonds, waarmee wordt ingezet op het terugdringen van het aantal dak- en thuisloze jongeren. De samenwerking tussen de Fonds 21 en het Kansfonds zorgt voor meer slagkracht om de problematiek van thuisloze jongeren het hoofd te bieden, het onderwerp te agenderen en toepasbare kennis te delen met gemeenten, instanties en maatschappelijke organisaties. Fonds 21 heeft € 250.000 bijgedragen aan het programma. Binnen de pilot systeemverandering Jongeren & Maatschappij zijn 4 projecten ondersteund, voor een totaalbedrag van € 280.040.

Beleid

In het beleid van het fonds is nu opgenomen dat uitvoerenden en kunstenaars betaald dienen te worden volgens de richtlijn kunstenaarshonoraria, de geldende cao of de cao-normen. Bij de beoordeling van projectaanvragen wordt meegewogen of honoraria volgens de geldende normen worden betaald. In aanvulling hierop onderschrijft Fonds 21 de Fair Practice  Code en de Governance Code Cultuur. Bij de beoordeling van projectaanvragen wordt de onafhankelijkheid van bestuur van de aanvrager meegewogen.

Fonds 21 is meer dan alleen financier van projecten. We zijn ook een betrokken partner die ontwikkelingen stimuleert en lacunes signaleert en agendeert. Fonds 21 wil aanjager zijn op het gebied van kennisdelen om zo een nog groter deel van de sector te bedienen met de projecten die we ondersteunen. In het derde kwartaal van 2021 zijn we van start gegaan met de pilot Kennisdeling Digitalisering. Op 1 december organiseerde Fonds 21 een online kennissessie over het toepassen van digitale technologie in de culturele sector. De kennissessie werd gemodereerd door Maarten Kuiper en Femke van Oorschot van New Nodes, een adviesbureau op het gebied van digitale technologie. Fonds 21 organiseerde deze sessie om de aanwezigen kennis te laten maken met elkaars initiatieven, kennisdeling te faciliteren en zelf inzichten te krijgen hoe we dergelijke bijeenkomsten zo goed mogelijk kunnen organiseren en de opgedane kennis vervolgens kunnen ontsluiten.

Fonds 21 hecht belang aan de evaluatie van ondersteunde projecten. De wens is om de opgedane kennis uit deze evaluaties breder te delen. Fonds 21 hecht ook belang aan publieksonderzoek en aan het hebben van een visie op publiek en wil dit graag bij aanvragers stimuleren. De kosten voor publieksonderzoek kunnen worden opgenomen op de begroting van een projectaanvraag.

In het beleid van het fonds is nu opgenomen dat uitvoerenden en kunstenaars betaald dienen te worden volgens de richtlijn kunstenaarshonoraria, de geldende cao of de cao-normen. Bij de beoordeling van projectaanvragen wordt meegewogen of honoraria volgens de geldende normen worden betaald. In aanvulling hierop onderschrijft Fonds 21 de Fair Practice Code en de Governance Code Cultuur. Bij de beoordeling van projectaanvragen wordt de onafhankelijkheid van bestuur van de aanvrager meegewogen. Fonds 21 onderschrijft ook de waarden van de Code Diversiteit & Inclusie en ziet bij de beoordeling van de aanvrager toe op naleving van de code.

Fonds 21 maakt zijn beleid kenbaar via de website, nieuwsbrieven en sociale media. De website is hét communicatiemiddel voor het fonds. In 2021 heeft het fonds een nieuwe website gelanceerd. Er is veel aandacht besteed aan het uitdragen van de beleidsdoelstellingen en criteria, opdat meer passende aanvragen zouden worden ingediend. Op de nieuwe website is er extra veel aandacht voor kennisdeling, met behulp van o.a. de Dossiers-pagina.

Per 1 januari 2022 is de heer J.M. Overmeer afgetreden als bestuurslid van Fonds 21. Hij is opgevolgd door de heer E.P. Goudswaard.

Fonds 21 is lid van de FIN en van de Nederlandse Vereniging Toezicht Cultuur (NVTC).

Vergaderingen en besluiten

Het bestuur heeft in 2021 inzicht gekregen in de binnengekomen aanvragen, de toekenning van donaties en de organisatiekosten. Elk kwartaal is een management- en projectrapportage voorgelegd aan het bestuur.

In 2021 vergaderde het bestuur 6 keer op: 10 februari, 18 maart, 6 mei, 24 juni, 15 september en 9 december.

In 2021 werd naast het reguliere toezicht op financiën, bedrijfsvoering en beleid in de vergaderingen door het bestuur aandacht besteed aan:

• Project- en managementrapportages
• Jaarrekening 2020 en bijbehorende accountantscontrole Jaarverslag 2020
• Toegekende projecten Kunst & Cultuur en Jongeren & Maatschappij 2020 Overzichten toekenningen en afwijzingen per maand 2021
• Prognose 2021
• Begroting 2022
• Budget Fonds 21 EXTRA UBO-registratie
• Voorstel budgetverdeling K&C, K&E en J&M 2022
• Loonkosten 2022
• Update Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) Voortgang nieuwe pensioenregeling
• Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) Ondergrens controleverklaring
• Concept bestuursverslag 2021
• Analyse aanvragen 2020
• Inhoudelijke evaluatie Dashboard Online filmfestivals Stimuleringsregeling Mentaal Welzijn Jongeren & Corona
• Fonds 21 EXTRA:
  • Kansfonds - Alle Jongeren een Thuis
  • CIPU
  • Cultuurloket DigitALL
  • Pilot systeemverandering J&M: sQuare
  • Pilot systeemverandering J&M: Diversion
  • Pilot systeemverandering J&M: IMC Weekendschool
  • Pilot systeemverandering J&M: samenwerkingsverband tussen JINC, Move, Petje af, Jong Ondernemen, en het Nederlands Debatinstituut
  • Centraal Museum Utrecht
  • Design Museum Den Bosch
  • Frans Hals Museum
  • Frascati
  • Grand Theatre Groningen
  • ITA
  • Maas Theater en Dans
  • MU
  • Boijmans Van Beuningen
  • Muziekgebouw aan 't IJ
  • Rijksmuseum
  • Stedelijk Museum Alkmaar
  • IDFA
  • STRP
  • Van Gogh Museum
  • Nederlands Fotomuseum
  • Eye Filmmuseum
  • Stedelijk Museum Amsterdam
  • Theater Utrecht
  • TextielMuseum Tilburg
  • Nationale Opera & Ballet
  • Theater Rotterdam
  • Concertgebouw
  • Podiumpas
  • Kasteel Wijlre

• Aanvragen binnen reguliere beleid:
  • Nederlands Film Festival 2021-2022
  • VMBO On Stage (2021-2023)
  • Samen lezers maken in 2022 en 2023
  • Boijmans Hillevliet (2021-2024)
  • IDFA (2021-2022)
  • Van Gogh Verbindt (2022-2025)
  • Holland Festival (2022-2023)
• Zelfevaluatie bestuur 2020 Ontwikkelingen Stichting Beheer Vacature vice-voorzitter bestuur Fonds 21
• Benoeming Ewoud Goudswaard per 1 januari 2022
• Terugtreden Jan Overmeer als bestuurslid en aantreden als adviseur per 1 januari 2022 Functioneren interne organisatie
• Wijzigingen verantwoordelijkheden staf
• Nadere kennismaking met (nieuwe) medewerkers van Fonds 21
• Benoeming Martin van Engel, nieuw commissielid Jongeren & Maatschappij Benoeming Dorien van de Pas, nieuw commissielid Kunst & Cultuur
• Profiel adviseur Podiumkunsten Relevante (neven)functies bestuur Ondersteuning hybride aanbod
• Beleidswijziging Jongeren & Maatschappij Deelname Kickstart Cultuurfonds Festivalnotitie 2021
• Kennisdeling Meerjarenbeleidsplan 2021-2024
• Privilegetraining en werkgroep Diversiteit & Inclusie NPO Actieplan Cultuur
• Verkenning LHBTI+ programmaregeling J&M Kennisdeling pilot: kennissessie digitalisering Verslag kennissessie Digipacct: drie culturele codes

De jaarrekening over 2020 is door accountant Dubois & Co van een goedkeurende controleverklaring voorzien. Het bestuur heeft kennisgenomen van deze verklaring en de jaarrekening en het verslag vastgesteld.

In oktober 2021 hebben voorzitter en vicevoorzitter een functioneringsgesprek gevoerd met de algemeen directeur. Het functieprofiel van de directeur was hierbij uitgangspunt. Het bestuur oordeelde positief over het functioneren van de directeur. In maart 2021 heeft het bestuur zichzelf geëvalueerd.

Aan de commissies worden projectaanvragen voorgelegd boven € 50.000. Het bestuur beslist over aanvragen vanaf € 250.000.

De Commissie Toewijzing Kunst & Cultuur BESTOND in 2021 UIT:

• Marente Bloemheuvel (tot 10 juni 2021)

• Henk Christophersen

• Hicham Khalidi (per 1 januari 2021)

• Dorien van de Pas (per 15 september 2021)

• Dianne Zuidema

In 2021 vergaderde de commissie Kunst & Cultuur vier keer: op 10 maart, 9 juni, 22 september en 19 november. In totaal heeft de commissie in 2021 19 projectaanvragen behandeld, die alle 19 werden toegekend.

De Commissie Toewijzing Jongeren & Maatschappij BESTOND IN 2021 UIT:

• Henk Christophersen

• Martin van Engel (per 1 mei 2021)

• Frank Maas

• Yvonne van Sark

In 2021 vergaderde de commissie Jongeren & Maatschappij zes keer: op 3 maart, 28 april, 2 juni, 23 juni, 8 september en 17 november. In totaal heeft de commissie in 2021 16 projectaanvragen behandeld, waarvan 15 projectaanvragen werden toegekend.

De gemiddelde personeelsbezetting bedroeg in 2021 8.58 fte. 2 functies worden met externen ingevuld (controller en medewerker financiële administratie). Marijke Evers, adviseur podiumkunsten, is per 1 juli 2021 50% gaan werken, namelijk 16 uur per week. Zij heeft aangegeven per 1 juli 2022 met pensioen te gaan. Om die reden is een nieuwe adviseur podiumkunsten aangesteld, Ilana van den Berg, voor 24 uur per week. Dit wordt mogelijk per 1 juli 2022 uitgebreid naar 32 uur per week.

Algemeen

Fonds 21 hanteert en onderhoudt een stelsel van systemen, procedures, limieten, rapportages en controles om de risico’s te beheersen. De structuur en organisatie van de processen zijn ingericht conform de geldende wet- en regelgeving en de eigen doelstellingen. De risico’s van het fonds worden vastgesteld door de directie en het bestuur. Monitoring van het risicomanagement is ondergebracht bij de directie en de controller. Zij analyseren de risico’s, bereiden beleids- en richtlijnen voor en coördineren het risicomanagement. In de volgende paragrafen zijn de verschillende onderkende risico’s nader toegelicht.

Operationeel risico

Fonds 21 loopt in zijn bedrijfsvoering operationele risico’s. Het operationele risico heeft betrekking op de kans dat het fonds schade of verlies leidt als gevolg van inadequate of falende processen, systemen, menselijk gedrag of externe gebeurtenissen. Het fonds tracht deze risico’s zoveel mogelijk te beperken door te zorgen voor duidelijke beleidslijnen, rapportages en procedures voor alle bedrijfsprocessen. Veel beheersmaatregelen zijn ingebed in IT-systemen en vastgelegd in procedures en werkinstructies. Opleiding, ervaringsniveau en betrokkenheid van de medewerkers werken hierbij ondersteunend.

De omvang van de organisatie brengt een beperkte mate van afhankelijkheid van bepaalde personen met zich mee. Een speciaal onderdeel van het operationeel risicomanagement is IT- beveiliging en bedrijfscontinuïteit. De werkzaamheden om risico’s te beheersen worden uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de algemeen directeur. Bij strategische beslissingen worden de consequenties met betrekking tot de operationele risico’s consequent in beeld gebracht en gemonitord.

Projectrisico

Door aanvragers ingediende projectvoorstellen worden afgewogen, beoordeeld en geëvalueerd. Onderdeel van de besluitvorming is de beoordeling van de mogelijkheid dat het fonds niet  correct wordt voorgelicht en de beslissing over het al dan niet toekennen van een bijdrage neemt op basis van onjuiste informatie. Een ander element van het projectrisico is het mogelijke afbreukrisico van projecten. Het proces van oordeels- en besluitvorming is vastgelegd in het beleid van het fonds en vertaald naar werkprocedures en een bevoegdhedenmatrix. Beslissingen omtrent het toekennen van projecten worden genomen op basis van mandaten, waarbij de verschillende niveaus geacht worden de pro’s en contra’s van aanvragen te onderkennen. De projecten worden zowel van tevoren als achteraf geanalyseerd en de bevindingen van deze analyse worden vastgelegd in de projectadministratie. Bij eventuele vervolgaanvragen wordt de eerdere gang van zaken meegewogen in de oordeelsvorming. Projectrisico’s worden tevens beperkt door het werken met voorwaardelijkheid van toezeggingen. In geval van meerjarige toekenningen wordt door middel van het regelmatig toetsen van de werkelijkheid aan de voorwaarden het projectrisico beperkt. Ten slotte wordt voor projecttoekenningen vanaf €50.000 een goedkeurende controleverklaring van de onafhankelijke accountant verlangd.

Risico’s en financiële omvang van samenwerkingsverbanden

Fonds 21 is voor zijn financiering geheel afhankelijk van Stichting Beheer SNS REAAL (Beheer). Indien door Beheer wordt besloten de financiering van Fonds 21 te beëindigen, wordt de mogelijkheid geboden gedurende twee jaar na aankondiging van de beëindiging de lopende verplichtingen af te wikkelen. Gelet op de jarenlange nauwe relatie tussen Fonds 21 en Beheer en de sterke vermogenspositie van deze stichting wordt de kans op een beëindiging van de financiering door Beheer als zeer laag ingeschat. Bovendien is er sprake van een gedeeltelijke bestuurlijke integratie, omdat twee bestuursleden van Beheer ook lid zijn van het bestuur van Fonds 21. Hierdoor wordt het risico van het beëindigen van de financiering door Beheer verder gemitigeerd. Voor meer inzicht in de financiële positie van Beheer verwijzen wij naar de website van Beheer, alwaar onder meer de jaarrekening van Beheer is opgenomen.

Financiële risico’s

Het financieel resultaat van Fonds 21 is opgebouwd uit drie elementen:

•  Jaarlijkse bijdrage van en eventuele resultaatsuppletie door Beheer
• Doelbestedingen (projecttoekenningen minus vrijval van eerder toegekende bedragen)
• Bureaukosten

Resultaatsuppletie

Resultaatsuppletie door Beheer vindt plaats conform de statuten. In de samenwerkingsovereenkomst tussen Beheer en Fonds 21 zijn afspraken opgenomen over het donatiebeleid en de maximale liquiditeitspositie van Fonds 21.

Toekenningen en vrijval van eerder toegekende bedragen

Fonds 21 is voor zijn budgettoekenningen afhankelijk van de financiële ruimte die Beheer biedt. Dit budget wordt telkens voor één jaar toegezegd. Het fonds zet zijn gelden uit na beoordeling en toekenning van aanvragen. Hierbij gaat het fonds voor inhoudelijke kwaliteit en voor een brede financiering van projecten.

Toekenningen vinden plaats conform de bestaande toekenningsprocedure. Toegekende bedragen, die in het jaar van toekenning vrijvallen, kunnen alleen worden herbesteed in het jaar van toekenning. Projecten die achterstallig zijn met betrekking tot de afrekening worden gerappelleerd.

Bureaukosten

Directie en bestuur vinden dat een sobere organisatie past in het huidige tijdsgewricht. Meer dan 90% van de bureaukosten betreft vaste kosten. Het gaat hierbij met name om de personeelskosten van medewerkers met een vast dienstverband, huur-en leaseverplichtingen, alsmede kosten voor communicatie. Ook ten aanzien van andere kosten bestaan er vaste verplichtingen zoals de contracten voor de schoonmaak en de licenties voor het gebruik van de ICT-systemen. Circa 10% van de kosten is aan te merken als variabel. Deze kosten worden gemaakt om de bureauorganisatie te kunnen uitvoeren maar zijn niet gebaseerd op vaste contracten.

Beloningsbeleid personeel

Het beloningsbeleid van de medewerkers van Fonds 21 is vastgelegd in en gebaseerd op de Arbeidsvoorwaardenregeling. De beloning van de directeur wordt vastgesteld door het bestuur en valt buiten de Arbeidsvoorwaardenregeling.

Kosten bestuur en commissies

Bestuurders ontvangen een vast bedrag per jaar en een vergoeding voor gemaakte onkosten. Bestuurders die bezoldigd worden als bestuurder van Beheer ontvangen geen vergoeding van Fonds 21. Commissieleden ontvangen een vergoeding op basis van de geschatte tijdsbesteding per bijgewoonde commissievergadering.

Reputatierisico

Binnen de organisatie wordt door middel van bewustwording en betrokkenheid van medewerkers getracht het reputatierisico te minimaliseren. Dit omvat onder andere het opleiden van medewerkers, het zo transparant mogelijk afleggen van verantwoording over activiteiten en het zorgvuldig selecteren van samenwerkingsverbanden. Speciaal onderdeel van het reputatierisico is het risico dat nevenfuncties van bestuursleden, directie en medewerkers meebrengen. Door middel van het monitoren van de hoofd- en nevenfuncties wordt het reputatierisico zoveel mogelijk beperkt. In geval van een mogelijke situatie van belangenverstrengeling en dergelijke wordt er direct gehandeld om mogelijke reputatieschade van het fonds en het individu te voorkomen (zie ook paragraaf Compliance en integriteit).

Compliance en integriteit

Fonds 21 kent interne beleidsregels en procedures die waarborgen dat de bedrijfsvoering plaatsvindt overeenkomstig relevante wet- en regelgeving inzake personen en zakelijke partners. Daarnaast wordt toezicht gehouden op de mate waarin het fonds zijn eigen regels en procedures naleeft. De interne aspecten van integriteit betreffen het voorkomen en zo nodig transparant beheren van tegenstrijdige belangen en het afschermen van vertrouwelijke informatie. De externe aspecten van integriteit hebben vooral betrekking op het toekennen van donaties. Medewerkers van Fonds 21 worden periodiek bijgeschoold over de wetgeving op het gebied van gegevensbescherming (AVG), alsmede op het gebied van de financiële aspecten van het donatiebudget (toekennen, bewaken en afrekenen van projecttoezeggingen). In 2021 hebben geen incidenten plaatsgevonden op het gebied van compliance en integriteit. Fonds 21 is niet betrokken geweest bij gerechtelijke procedures of sancties die samenhangen met het niet nakomen van wet- en regelgeving.

Vooruitblik 2022

Door Stichting Beheer SNS REAAL is voor 2022 een regulier donatiebudget toegezegd van €10.960.400, alsmede een budget voor bureaukosten van €1.668.500. Circa €6 miljoen van het budget wordt besteed aan projecten in de podiumkunsten, beeldende kunsten, vormgeving, architectuur, film, mediakunst, digitale cultuur en literaire kunsten. Voor projecten die zich richten op het verbeteren van de maatschappelijke kansen van jongeren wordt circa €3 miljoen uitgetrokken. Aan projecten binnen Kunst & Educatie wordt circa €2 miljoen van het donatiebudget besteed. De totale bureaukosten zijn geraamd op €1.7 miljoen. Streven is talrijke, diverse en nieuwe, maar ook bij de projecten passende publieksgroepen te bereiken door ondersteuning van een keur aan kwalitatief goede projecten. De aandacht blijft uitgaan naar evaluatie van ondersteunde projecten. De impact van gehonoreerde projecten blijft onverminderd van belang.

Resumerend leidt dit tot de volgende exploitatiebegroting voor 2022:

In 2022 zal er blijvend aandacht uitgaan naar het signaleren en in kaart brengen van de effecten van het coronavirus op onze aanvragers, ons aanvraagproces, onze werkwijze en ons beleid. Het is van belang om deze informatie en bevindingen te verzamelen en onderling te delen om doorlopend een beeld te blijven vormen van de sector, tegen welke problemen de aanvragers aanlopen, hoe wij ons coulant kunnen opstellen en waar Fonds 21 kan bijdragen aan het stimuleren van aanbod ten tijde van corona. De aangepaste projectplannen en uitgestelde projecten zijn onlosmakelijk verbonden met onze adviespraktijk en de werkwijze van Fonds 21. De coronapandemie heeft het draagvlak voor een herziening van de culturele sector flink doen toenemen. Met Fonds 21 EXTRA hebben we enkele culturele organisaties en gezelschappen de mogelijkheid geboden zich te richten op de langere termijn. De instellingen richten zich hierbij op de onderwerpen digitalisering, publieksontwikkeling, behoud van kwaliteit en het betrekken van de jongere generatie. Fonds 21 organiseert in 2022 meerdere bijeenkomsten om de opgedane kennis, ervaringen en succesfactoren binnen Fonds 21 EXTRA zo breed mogelijk te delen. Door instellingen aan elkaar te koppelen en de opbrengsten ervan vervolgens te ontsluiten, wil Fonds 21 een actieve bijdrage leveren aan het versnellen van innovatie in de culturele sector.

Fonds 21 onderschrijft de waarden van de Code Diversiteit & Inclusie en zal dit jaar de naleving ervan nog steviger verankeren in zijn beleid. Dat betekent voor ons als organisatie een doorlopend leerproces, beseffende dat ook voor ons geldt dat diversiteit en inclusie nooit ‘af’ zal zijn. In 2022 gaan wij verder met deze thema’s binnen onze organisatie. We werken aan het toegankelijk en inclusief maken van onze communicatie en ons aanvraagproces, passen waar nodig ons beleid aan en dagen ons team uit zich te blijven scholen. Wij stimuleren onze aanvragers actief om zich tot diversiteit en inclusie te verhouden en bevragen hen hier nadrukkelijk op in ons aanvraagproces.

In 2022 zal binnen de discipline Podiumkunsten extra aandacht zijn voor producties van makers met een jongere carrière. Ook aan producties van jeugdtheater zal Fonds 21 ruim aandacht besteden: voor deze producties zijn extra middelen beschikbaar.

Binnen Kunst & Educatie zal er specifieke aandacht uitgaan naar het stimuleren van kunsteducatieaanbod voor mbo’ers. Vanwege de coronamaatregelen is het in deze tijd soms lastig om projecten te organiseren waar mbo’ers fysiek aan deelnemen of bij aanwezig zijn. Toch blijft het stimuleren van goed aanbod voor deze doelgroep onverminderd belangrijk.

In de altijd veranderende praktijk waarbinnen Fonds 21 opereert is het nodig regelmatig ons beleid kritisch onder de loep te nemen. In 2020 is het beleid van de pijler Jongeren & Maatschappij geëvalueerd, zowel op inhoud als vorm, en in 2021 zijn de thema’s van de pijler losgelaten. In ons nieuwe beleid leggen we meer nadruk op innovatie, zodat er ruimte ontstaat voor vernieuwende initiatieven. Ook hier spelen maatschappelijke veranderingen een rol: Fonds 21 is graag aanjager van projecten die inspelen op systeemfouten die ten koste gaan van de kansen van jongeren, of van originele, vernieuwende methodes om jongeren hier zelf in te stimuleren. In 2022 is specifieke aandacht voor systeemverandering binnen het maatschappelijke domein.

In 2022 zullen de statuten van de stichting worden geactualiseerd zodat deze ook in lijn zijn met vigerende wet- en regelgeving, zoals de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR).

Gebeurtenissen na balansdatum

Op 14 februari 2022 vond de laatste Fonds 21 EXTRA vergadering plaats, waarin toekenningen zijn gedaan aan diverse instellingen. Hiermee is de besteding van het totale EXTRA-budget afgerond. Het in dit kader definitief toegekende bedrag is daarmee uitgekomen op € 15,2 miljoen. Met dit bedrag worden uiteindelijk 76 projecten ondersteund, die in de periode 2021 tot en met 2025 zullen worden uitgevoerd.

De corona-pandemie heeft verder geen invloed op de continuïteit van Fonds 21, anders dan dat wij in de komende jaren voornoemde zullen blijven monitoren en afwikkelen.

Dankwoord

Het bestuur van Fonds 21 dankt iedereen ten zeerste die in 2021 heeft bijgedragen aan de resultaten van het fonds. We danken de aanvragers voor hun bijzondere initiatieven. We danken de leden van de commissies toewijzing voor hun inzet en toewijding. We danken de medewerkers van het bureau en de directeur voor hun ongebreidelde inzet en enthousiasme.

Bestuur Fonds 21

Utrecht, 17 maart 2022

Tot en met 31 december 2021

E.H. Swaab (Els, 1946), voorzitter

Jurist/Arbiter

Lid Tuchtraad Financiële Dienstverlening

Voorzitter STAK Maarsen Groep

Voorzitter Pensioenraad Zorg en Welzijn

Lid Bestuur STAK Goudse Verzekeringen BV

Voorzitter College van Regenten Fonds Sluyterman van Loo (t/m juni 2021)

Voorzitter Bestuur Nationaal Muziekinstrumenten Fonds

Voorzitter bestuur Stichting Videma

Vicevoorzitter Restitutie Commissie

N. Albayrak (Nebahat, 1968), vicevoorzitter

SVP Corporate Affairs, Safety and Sustainability & Member of Fortum Executive Management bij Fortum (hoofdfunctie)

Lid Raad van Commissarissen Unilever (t/m juli 2021)

Lid Raad van Commissarissen NS

Lid Raad van Advies van topvrouwen.nl

A.H.A. Hoevenaars (Nol, 1949)

Lid Bestuur Stichting Beheer SNS REAAL

Lid Bestuur Stichting Vermogensbeheer Hoogeland Zorg

J.M. Overmeer (Jan, 1946)

Voorzitter Bestuur Stichting Beheer SNS REAAL

E.P. Goudswaard (Ewoud, 1958), in functie vanaf 1 januari 2022

Lid Raad van Commissarissen Triple Jump BV

Voorzitter Raad van Toezicht Hersenstichting

Lid Bestuur Pensioenfonds SNS Reaal

Lid Bestuur Stichting Beheer SNS Reaal

Voorzitter STAK Bouwmeester (Goudse Verzekeringen)

Lid Bestuur Stichting Fair Capital Impact Fund

Lid Bestuur Stichting Action Africa Help- Nederland

Voorzitter Raad van Advies Stichting Welcome

Voorzitter Raad van Toezicht The Ocean Movement

Lid Bestuur Stichting Nationaal Groenfonds

H.D Christophersen (1963), algemeen directeur Stichting Fonds 21

Regent bij Fonds Sluyterman van Loo (t/m maart 2021)

Fonds 21 is een ondernemend en betrokken fonds dat door het steunen van projecten een positieve bijdrage wil leveren aan de samenleving van nu. We ondersteunen professionele, kwalitatief sterke projecten die een breed, passend en/of nieuw publiek weten te bereiken. Dat doen wij op het gebied van Kunst & Cultuur, Kunst & Educatie en Jongeren & Maatschappij. De naam Fonds 21 onderstreept ons profiel: focus op de actualiteit en de samenleving van de 21e eeuw.  
 
Naast financier van projecten zijn we een betrokken partner die ontwikkelingen stimuleert en lacunes signaleert en agendeert. Zo initiëren we jaarlijks programmaregelingen waarmee we een impuls geven aan actuele thema’s met een evidente meerwaarde voor een of meer sectoren. Een voorbeeld hiervan is ons programma Kunsteducatie voor mbo’ers, waarin we kunst- en cultuurinstellingen stimuleren om kwalitatief en toegankelijk kunsteducatieaanbod te ontwikkelen voor mbo-studenten. Ook anticiperen we met speciale regelingen op urgente en acute behoeften. In 2021 deden we dit bijvoorbeeld met de stimuleringsregeling Mentaal Welzijn Jongeren & Corona, waarmee we de gevolgen van de coronamaatregelen op het mentale welzijn van jongeren (12-30 jaar) wilden verzachten.   
 
Om de kansen en uitdagingen van deze tijd tegemoet te kunnen treden, zoekt Fonds 21 ook actief naar samenwerking. Dat deden we in 2021 onder meer door deelname aan Kickstart Cultuurfonds, het tijdelijke fonds dat is opgericht om de culturele sector te helpen bij het aanpassen aan de veranderende omstandigheden die zijn ontstaan als gevolg van de coronamaatregelen. Samenwerken deden we ook binnen het Cultuur Innovatiefonds Provincie Utrecht. Verder sloegen we de handen ineen met Kansfonds in de strijd tegen dak- en thuisloosheid onder jongeren.  
 
Sinds 2021 zet Fonds 21 ook in op het stimuleren en faciliteren van kennisdeling. We organiseren bijeenkomsten om kennis, ervaringen en succesfactoren te delen. Door organisaties aan elkaar te koppelen en de opbrengsten ervan te ontsluiten, wil Fonds 21 een actieve bijdrage leveren aan het versnellen van innovatie in de sectoren waarbinnen we actief zijn.  

Met een donatiebudget van ruim € 10 miljoen ondersteunt Fonds 21 projecten van professionele culturele instellingen en van organisaties die met hun initiatieven de zelfredzaamheid van jongeren stimuleren. Daarmee willen we een positieve bijdrage leveren aan de Nederlandse samenleving. Het donatiebudget wordt beschikbaar gesteld door Stichting Beheer SNS REAAL.  

Het grootste deel van ons donatiebudget is gereserveerd voor initiatieven binnen de pijler Kunst & Cultuur. We steunen projecten binnen de podiumkunsten, beeldende kunsten, vormgeving, architectuur, film, mediakunst, digitale cultuur en literaire kunsten. Artistieke kwaliteit, vernieuwing en het bereiken van een nieuw of ander publiek zijn belangrijke criteria bij de beoordeling van projecten. We voelen een verantwoordelijkheid om met onze projecten een zo breed mogelijk publiek te bereiken.  

Het doel van de pijler Jongeren & Maatschappij is het vergroten van de zelfredzaamheid en maatschappelijke kansen van jongeren. Daarom ondersteunen we projecten voor jongeren tussen de 12 en 30 jaar die een zetje kunnen gebruiken. Wij vinden het belangrijk dat deze jongeren de kans krijgen hun grenzen te verleggen en nieuwe ervaringen, vaardigheden en kennis kunnen opdoen. We dragen onder meer bij aan projecten die met jongeren aan de slag gaan met mediawijsheid of met het voorkomen van armoede en schulden. Ook steunen we maatjesprojecten, initiatieven die zich richten op arbeidsmarktoriëntatie en projecten die bijdragen aan het leesplezier van jongeren.

Binnen Kunst & Educatie steunt Fonds 21 initiatieven die professionele kunst als basis hebben en daarnaast bijdragen aan het leren en reflecteren over kunst en/of bijdragen aan persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke bewustwording. Dit zijn zowel kunsteducatieprojecten als projecten waarin een (maatschappelijk) onderwerp wordt geagendeerd aan de hand van professionele kunst. Binnen Kunst & Educatie hebben we speciale aandacht voor projecten die zich richten op mbo-studenten. Het is een groep die veelal wordt vergeten en waarvoor nog weinig aanbod is.

In 2021 heeft Fonds 21 toekenningen gedaan binnen het reguliere budget (€10,6 miljoen) en binnen het eenmalig, extra vrijgemaakte budget Fonds 21 EXTRA (€15,3 miljoen).  

Resultaten regulier beleid

In 2021 heeft Fonds 21 binnen het reguliere beleid 301 projecten ondersteund met een financiële bijdrage. Deze toekenningen zijn gedaan binnen de pijlers Kunst & Cultuur, Kunst & Educatie en Jongeren & Maatschappij. Aan de toegekende projecten heeft het fonds €10,6 miljoen besteed. Binnen ons reguliere beleid ontvingen we in 2021 483 aanvragen, in 2020 waren dit er 469. Het gemiddeld toegekend donatiebedrag is €35.219.    
 
In 2021 zijn 301 van de 404 behandelde aanvragen toegekend. Dat komt neer op een toekenningspercentage van 75%. Dit betekent dat Fonds 21 het aantal niet-passende aanvragen heeft weten terug te dringen. De invoering van de verplichte vooraanvraag in 2020 heeft hier een belangrijke rol in gespeeld. De vooraanvraag is een manier om aanvragers te adviseren en op weg te helpen naar een succesvolle aanvraag.   

In 2021 hebben we toekenningen gedaan binnen het reguliere beleid en binnen het eenmalige Fonds 21 EXTRA. Binnen het reguliere beleid is het volledige donatiebudget van €10,6 miljoen uitgegeven. Dit is besteed aan projecten binnen de pijlers Kunst & Cultuur, Kunst & Educatie en Jongeren & Maatschappij. De actualiteit vroeg echter om meer steun dan binnen ons reguliere beleid mogelijk was. In 2021 hebben we daarom Fonds 21 EXTRA gelanceerd om initiatieven mogelijk te maken die buiten de kaders van ons reguliere beleid vallen. Initiatieven die zich richten op het hier en nu, maar ook op de periode ná corona. Stichting Beheer SNS REAAL heeft hiervoor vanuit het eigen vermogen €15,3 miljoen vrijgemaakt – bovenop het reguliere donatiebudget.  

Uitvoering regulier beleid

Binnen het reguliere beleid van Fonds 21 is circa €6 miljoen gereserveerd voor projecten op het gebied van Kunst & Cultuur. Circa €2,6 miljoen is bestemd voor Jongeren & Maatschappij en binnen Kunst & Educatie is jaarlijks circa €2 miljoen beschikbaar. Organisaties kunnen gedurende het hele jaar aanvragen voor financiële ondersteuning indienen. Aanvragers die niet eerder een toekenning van ons fonds hebben ontvangen, zijn verplicht een vooraanvraag te versturen alvorens zij een volledige aanvraag kunnen indienen. Voor een vooraanvraag geldt een behandeltermijn van drie weken. De projectaanvragen die bij Fonds 21 binnenkomen, worden getoetst aan onze voorwaarden en criteria. De voorwaarden, criteria en afwijzingsgronden zijn terug te vinden op onze website. Volledige aanvragen worden binnen vier maanden behandeld.  

Coronavirus

2021 stond net als het jaar daarvoor vrijwel volledig in het teken van het coronavirus. De coronacrisis laat diepe sporen na in onze samenleving en 2021 was wederom een uitzonderlijk moeilijk jaar voor onze aanvragers. Fonds 21 was er alles aan gelegen dat er projecten konden worden geïnitieerd die van betekenis zijn voor publiek en samenleving. In 2021 hebben we daarom ondersteuning geboden middels de uitvoering van ons reguliere beleid en middels Fonds 21 EXTRA. We zijn onder de indruk van de creativiteit en weerbaarheid die onze aanvragers in deze moeilijke tijden hebben getoond. Organisaties stelden alles in het werk om ervoor te zorgen dat er aanbod werd ontwikkeld voor publiek. We zagen een veelvoud aan online en hybride initiatieven en voor het fysieke aanbod haalden organisaties alles uit de kast om een veilige omgeving te creëren voor bezoekers en medewerkers. Verder zagen we in 2021 veel initiatieven die inspeelden op de actualiteit en het vergroten van de maatschappelijke kansen van jongeren.   

Veranderende werkpraktijk

De gevolgen van het coronavirus hadden hun weerslag op onze werkpraktijk, zowel in de uitvoering van ons reguliere beleid als in de uitvoering van Fonds 21 EXTRA. In 2021 had Fonds 21 veel contact met organisaties die voor de uitvoering van hun project werden getroffen door de coronamaatregelen. Dat ging zowel over de gevolgen van onze toekenning bij uitstel of annulering van een project, als over wijzigingen in de uitvoering. Fonds 21 stelde zich coulant op als het ging om het nakomen van de afspraken. Omdat de verschillen per project te groot waren om één richtlijn te hanteren, behandelden we de gevolgen van de maatregelen per project. Uiteraard bleven we aanvragen toetsen aan onze algemene voorwaarden en criteria, maar we keken ook actief naar hoe we aanvragers zo goed mogelijk konden bijstaan. Dat betekende dat een groot deel van onze werkzaamheden in 2021 opnieuw uit maatwerk bestond.  

Diversiteit en inclusie

Fonds 21 heeft blijvende aandacht voor diversiteit en inclusie. We onderschrijven de waarden van de Code Diversiteit & Inclusie en verankerden de naleving ervan in 2021 nog steviger in het beleid. We zien dat er in de cultuursector en bij maatschappelijke organisaties die zich richten op jongeren al goede stappen worden gezet.

Spreiding

Fonds 21 streeft naar een landelijke spreiding van de projecten die het ondersteunt. We hebben een voorkeur voor projecten die door het hele land te zien zijn of publiek uit meerdere regio's bereiken. Door de coronapandemie is een groot aantal projecten in aangepaste vorm uitgevoerd. Sommige projecten konden volledig fysiek plaatsvinden, maar een groot aantal organisaties moest kiezen voor een online of hybride uitvoering van hun project. Het geografisch bereik nam hierdoor in veel gevallen toe.  

Kunst en cultuur zijn belangrijk voor onze samenleving; ze kunnen inspireren, verbinden en nieuwe inzichten geven. Kunst en cultuur zijn van en voor ons allemaal. Daarom vinden we dat ze voor iedereen in onze samenleving toegankelijk moeten zijn. Fonds 21 steunt projecten op een groot aantal gebieden, van videokunst tot opera en van spoken word tot klassieke schilderkunst. Door heel Nederland. In 2021 hebben we binnen ons reguliere donatiebudget van de pijler Kunst & Cultuur 218 aanvragen toegekend voor een bedrag van in totaal €6.500.670.   
 
Fonds 21 voelt een verantwoordelijkheid om met de gesteunde projecten een zo breed mogelijk publiek te bereiken, maar we hebben ook aandacht voor experiment. Verder hebben we bij de beoordeling van projecten oog voor eerlijke betaling van de makers. We hanteren daarom alle culturele codes. In 2021 ondersteunden we een breed scala aan projecten op het gebied van muziek, theater, dans, beeldende kunst, film, digitale cultuur, literatuur, fotografie, design, mode, architectuur en interdisciplinaire projecten. Ook festivals, publicaties en mediaproducties konden rekenen op onze financiële ondersteuning.   

Behandelde aanvragen en aantal toekenningen binnen Kunst & Cultuur. Klik op afbeelding voor specificatie verdeling per discipline.

Fonds 21 EXTRA

Fonds 21 EXTRA

Met Fonds 21 EXTRA konden we in 2021 snel inspelen op de actualiteit en steun bieden aan initiatieven die buiten de kaders van ons reguliere beleid vallen. Binnen de pijler Kunst & Cultuur deden we dit met noodhulp, samenwerkingen en het stimuleren van ontwikkelingen op de langere termijn op de onderwerpen digitalisering, publieksontwikkeling, behoud van kwaliteit en het betrekken van de jongere generatie.

Verdeling Fonds 21 EXTRA binnen Kunst & Cultuur

Podiumkunsten

Veruit de meeste aanvragen ontvangt Fonds 21 binnen het aandachtsgebied Podiumkunsten, waar in totaal 188 aanvragen werden behandeld. Daarvan zijn 130 projecten toegekend voor in totaal €3.549.170.

58 aanvragen zijn afgewezen. De verhouding toekennen/afwijzen was 69%/31%. Dit is gelijk aan 2020. Het gemiddeld toegekend bedrag binnen Podiumkunsten is €27.301. In 2020 was dat gemiddeld €32.572. In 2021 ontvingen we in totaal 215 vooraanvragen binnen Podiumkunsten. Hiervan kreeg 62% een positief advies.   

Terugkerende en nieuwe aanvragers

Fonds 21 ondersteunde in 2021 binnen Podiumkunsten 100 projecten van terugkerende aanvragers, waaronder gezelschappen, ensembles en festivals. Met 30 toegekende aanvragen (23%) is ook ruim baan gegeven aan nieuwe initiatieven en organisaties. Het percentage afwijzingen bij nieuwe aanvragers is hoger dan bij terugkerende aanvragers.

Jongere carrières

Fonds 21 geeft prioriteit aan projecten van makers met een jongere carrière. Daaronder verstaan we projecten van makers die ten minste drie jaar zijn afgestudeerd, meerdere producties op hun naam hebben staan en wier werk lof krijgt van pers, publiek en vakgenoten. In 2021 werden er 41 projecten toegekend van makers met een jongere carrière, waaronder House of Makers, Wensley Pique, Thais di Marco, M31 Foundation, House of Nouws, Fractal Connection en Stichting Libi. Voor bijna alle festivals die we ondersteunden geldt dat ze een podium boden aan gevestigde namen naast makers met een jongere carrière.  

Jeugd- en jongerentheater

Fonds 21 heeft ook extra aandacht voor festivals en producties gericht op een jong publiek. In 2021 ondersteunden we onder andere Tekenfilm zonder beeld van Eef van Breen, festival De Betovering, de opera Hans en Griet van De Toneelmakerij, Oma is een Avatar van Eva Line de Boer, Prinses Arabella van Rose Stories, Storm voor wie wakker ligt van House of Nouws, Held(in) van Storytelling Centre en Zestien keer niets nieuws van De Jongens van Hiernaast.

Disciplines

De verscheidenheid aan ondersteunde projecten binnen Podiumkunsten is groot. Het aandachtsgebied Podiumkunsten is bij Fonds 21 een verzamelnaam voor verschillende disciplines: theater, dans, muziek en cross-overs. Binnen muziek maken we onderscheid tussen hedendaagse en klassieke muziek, niet-westerse muziek, jazz en popmuziek. Fonds 21 is geen fonds van hokjes en de huidige classificaties zijn niet altijd toereikend, maar het indelen van toekenningen naar genre of verschijningsvorm biedt ons wel inzichten en maakt trends zichtbaar.

Verdeling toekenningen Podiumkunsten per discipline in aantallen en bedrag

Festivals

Er werden 35 aanvragen voor festivals gehonoreerd. Met name bij de festivals is het gehonoreerde bedrag met gemiddeld €46.203 in 2021 lager dan in 2020 (€73.523). De oorzaak daarvan ligt in het aantal meerjarig ondersteunde festivals. Dat waren er 6 in 2021 tegenover 9 in 2020. Met meerjarige toekenningen bieden we festivals continuïteit. In 2021 ontvingen de volgende festivals meerjarige steun: Gaudeamus, Nederlands Theater Festival, November Music, Rewire, Nederlandse Dansdagen en Wonderfeel. Fonds 21 ondersteunt festivals binnen verschillende disciplines, van Otis x Brebl en het Amsterdam Storytelling Festival tot Moving Futures, Cello Biënnale en het Nederlands Theater Festival.   

Afwijzingen

Binnen het aandachtsgebied Podiumkunsten heeft Fonds 21 58 projecten afgewezen, vergelijkbaar met 2020 toen er 61 aanvragen werden afgewezen. Daarnaast zijn binnen Podiumkunsten 9 aanvragen ingetrokken, van de in totaal 12 ingetrokken aanvragen binnen de pijler Kunst & Cultuur. Dit toont de grote onzekerheid binnen de podiumkunsten. Stond 2020 nog in het teken van de crisis, vereende kracht, creativiteit en veerkracht, in 2021 werd duidelijk dat de aanhoudende pandemie, de zoveelste lockdown en daarmee gepaard gaande financiële tegenslagen hun tol begonnen te eisen. Er is behoedzaam geproduceerd en geprogrammeerd. Dat is wellicht verantwoordelijk en onvermijdelijk maar heeft tot gevolg dat de vernieuwing en doorstroom binnen de sector in gevaar zijn gekomen.  

Podiumkunsten in coronatijd

Produceren en programmeren in coronatijd is een complexe aangelegenheid waarbij instellingen met eigen geld en bijdragen van verschillende fondsen moeten ondernemen zonder garanties. Dat brengt veel onzekerheid met zich mee. Nu de pandemie voortduurt komen structurele problemen aan het licht: de sector is uitgehold en de financiële weerbaarheid van organisaties is mager. Fonds 21 heeft in 2021 een aantal aanvullende bijdragen gedaan aan reeds toegekende projecten. Hierbij moet gedacht worden aan een aanvullende bijdrage voor de herneming van een voorstelling, zoals de theatermonoloog Een van ons door Stichting Blocknotes, een aanvullende bijdrage voor de dansvoorstelling O S C A R van SHARP/ArnoSchuitemaker en een bijdrage aan de livestream van ITA. Ook werd er een aanvullende bijdrage gedaan aan Plant van Nynke Laverman, die haar album en concert moest uitstellen en voor de tussentijd een nieuw plan bedacht: een slow release met podcast en contextprogramma.   
 
Fonds 21 ondersteunt projecten met een landelijk bereik. We ondersteunen initiatieven van Maastricht (Musica Sacra) tot Groningen (Terug naar het begin, Noorderzon en Grasnapolsky) en producties met een landelijke tournee. Ten gevolge van de coronamaatregelen waren ensembles, orkesten en gezelschappen genoodzaakt voorstellingen en concerten uit te stellen, te annuleren of te spelen in een zaal met zeer beperkte capaciteit. Dat de zalen onder voorwaarden voor de zomer weer open konden na een lange lockdown was reden voor opluchting. Deze euforie maakte snel plaats voor zorgen want het publiek bleef om verschillende redenen weg uit de zalen.  

Film, Mediakunst & Digitale Cultuur

In 2021 zijn er in totaal 35 aanvragen behandeld binnen het aandachtsgebied Film, Mediakunst & Digitale Cultuur. Dit heeft geresulteerd in 30 toekenningen en 5 afwijzingen. De verhouding toekenningen/afwijzingen was 85%/15%. We zagen een terugloop van het aantal aanvragen binnen dit aandachtsgebied, in 2020 werden er 49 behandeld. Het aantal toekenningen blijft wel stabiel, dit waren er 31 in 2020.   
 
Net als in voorgaande jaren zagen we een groot aantal terugkerende aanvragers. In 2021 waren er 7 nieuwe aanvragers, waarvan 5 aanvragen zijn gehonoreerd. We hebben in totaal 42 vooraanvragen ontvangen, waarvan het merendeel (64%) een negatief advies kreeg. De vooraanvragen met een positief advies hebben niet allemaal tot een definitieve aanvraag geleid.    

Toegekend bedrag

Binnen het aandachtsgebied Film, Mediakunst & Digitale Cultuur hebben we 30 projecten gehonoreerd voor in totaal €1.401.500. In 2020 hebben we binnen dit aandachtsgebied €1.050.500 toegekend aan 31 projecten. Het gemiddeld toegekend bedrag is in 2021 dus flink gestegen, van €33.887 in 2020 naar €46.717 in 2021. Dit hogere gemiddeld toegekend bedrag komt vooral op conto van de festivals, waar een aantal voor het eerst een meerjarige toekenning ontving.  

Toekenningen

Van de 30 toekenningen betrof het 18 festivals (60%), 6 mediaproducties (20%) en 6 overige toekenningen (20%). De 18 toegekende festivals zijn onder te verdelen in 15 filmfestivals, 2 interdisciplinaire- of mediakunstfestivals en 1 podcastfestival. IDFA, Nederlands Film Festival, Cinekid en Movies that Matter ontvingen een tweejarige bijdrage. Voor Cinekid en Movies that Matter was dit voor het eerst. Beide festivals hebben onder een nieuwe directie aan stabiliteit en artistieke urgentie gewonnen.   
   
In 2021 ontving een tweetal nieuwe organisaties een toekenning voor een interdisciplinair festival: het Conflux festival in Rotterdam en Schemerlicht Festival in Nijmegen. Een jongere generatie professionals, veelal zelf met een achtergrond als maker, geeft het festivalconcept een actuele invulling. De programmering bestaat grotendeels uit opdrachtwerk, concrete interdisciplinaire samenwerkingen en er wordt veel gebruik gemaakt van de buitenruimte: tuinen, parken en pleinen worden in de avonduren gevuld met licht- en geluidinstallaties. Het Conflux festival in Rotterdam moest uitgesteld worden vanwege corona; het Schemerlicht Festival in Nijmegen wist een groot, nieuw en veelal jong publiek te enthousiasmeren voor innovatieve kunstvormen.   
  
Van de 6 film- en mediaproducties betrof het 5 documentaires voor bioscoop en/of televisie en 1 vierdelige webserie. We zien hier een terugloop in toekenningen ten opzichte van de 11 ondersteunde mediaproducties in 2020. Dit is deels te verklaren doordat de samenwerking met het Nederlands Filmfonds in de ondersteuning van korte animatiefilms Ultrakort per 2021 is gestopt. De 6 overige toekenningen werden onder andere gedaan aan 3 tentoonstellingen: van Next Nature Network, Niet Normaal in samenwerking met PLANETART en AVL Mundo en een VR-tentoonstelling van Fondation Constant.   

Afwijzingen

Er zijn in 2021 5 van de 35 behandelde aanvragen afgewezen. Daarnaast werden 2 projectaanvragen ingetrokken, omdat deze niet konden worden gerealiseerd vanwege de coronamaatregelen. In het aantal afwijzingen zien we duidelijk de invloed van de vooraanvraag die in 2020 verplicht is gesteld; in 2019 waren er nog 36 afwijzingen, in 2020 18.   

Verdeling toekenningen Film, Mediakunst & Digitale Cultuur over type project in aantallen en bedrag

Film- en mediakunstfestivals in coronatijd

De coronamaatregelen hadden in 2021 een onverminderd grote impact op de ondersteunde film- en mediakunstfestivals. Het jaar begon met een volledige lockdown van de cultuursector. Een aantal festivals verplaatste hun data naar het late voorjaar, in de hoop dat dan meer mogelijk zou zijn. Helaas bleef tot in juni alles dicht. De 50ste jubileumeditie van het Internationaal Film Festival Rotterdam (IFFR), Movies that Matter in Den Haag, Kaboom in Utrecht en Amsterdam, Go Short Nijmegen en STRP in Eindhoven: ze gingen allemaal volledig digitaal.   
 
In 2020 heeft Fonds 21 binnen de Stimuleringsregeling Kunst & Cultuur €200.000 geïnvesteerd in een online platform, dat gezamenlijk werd geïnitieerd en ontwikkeld door de filmfestivals IFFR, Nederlands Film Festival, Cinekid en IDFA, in samenwerking met Medialoc BV. In dit dashboard zijn verschillende online applicaties samengebracht waardoor filmvoorstellingen en events in een doorlopende stream kunnen worden vertoond. Het gaat om verschillende festivalformats, zoals filmvertoningen met inleidingen en Q&A’s, talks, pitches, debatten en masterclasses. Het dashboard is in 2021 niet alleen door de initiatiefnemers ingezet, maar ook door meerdere kleinere en middelgrote filmfestivals die we ondersteunen. Het wordt vooral gebruikt voor integratie van livestreams in bestaande websites van de festivals. Eind 2021 is er een eerste kennissessie georganiseerd rondom de ontwikkeling van digitale toepassingen in de cultuur, waarin onder andere IFFR, Cinekid en STRP hun kennis en ervaring op dit gebied deelden met organisaties uit andere sectoren zoals musea en podiumkunstinstellingen.    
  
Na de zomer werd er met de invoering van de coronapas gelukkig weer meer mogelijk. Film by the Sea, Nederlands Film Festival, Cinekid, Architectuur Film Festival Rotterdam, het Noordelijk Film Festival en IDFA vonden grotendeels fysiek plaats, al dan niet met een parallel online aanbod. Voor de programma’s voor professionals van de grotere festivals bood het online platform een uitkomst om ondanks reisbeperkingen toch internationale deelnemers te kunnen ontvangen. Fysieke toegang tot de festivalprogrammering was alleen mogelijk met de CoronaCheck-applicatie. Voor sommige publieksgroepen vormde dit een struikelblok, met name in de beginfase van de invoering van de app. Voor bijvoorbeeld educatieprogramma´s voor bovenbouw vo en mbo bood online aanbod ook een uitkomst. Verder spreidden bijna alle festivals een deel van hun programma over meerdere zalen in de regio (Noordelijk Film Festival, Film by the Sea) of het land (Nederlands Film Festival, IDFA). Anders dan in 2020 werden er geen festivals geannuleerd, wel werd een aantal doorgeschoven naar 2022.    

Mediaproducties

Van de in totaal 30 toekenningen binnen het aandachtsgebied waren er 6 mediaproducties, waarvan 1 zich specifiek richtte op een jongere doelgroep. De verwachting was dat er in 2021 een toename van aanvragen voor mediaproducties zou zijn, omdat digitale media een actuele manier zijn om publiek te bereiken in tijden dat fysieke aanwezigheid beperkt is. Dit is echter niet terug te zien in het aantal aanvragen binnen dit aandachtsgebied.    
  
De aandacht voor de jongere en diverse doelgroep is blijvend actueel en urgent. Daarbij snijdt het mes aan twee kanten: om deze groep te bereiken moeten er ook voldoende kansen zijn voor jongere en meer diverse makers om hun verhalen te vertellen. Daarom hebben we in 2021 het project Generation Inclusion ondersteund, een sectorbreed scouting- en ontwikkeltraject voor nieuwe makers en verhalen van bicultureel talent. Het grote aantal aanmeldingen voor Generation Inclusion laat zien dat de urgentie hoog is en breed wordt gedragen. Er wordt samengewerkt met festivals als Nederlands Film Festival en IFFR en er is een breed scala aan mediapartners betrokken, van de publieke omroepen tot grote VOD-platforms als Videoland, Disney+ en Netflix. Het geeft vertrouwen dat het project veel oplevert voor de deelnemers en uiteindelijk voor de samenleving van nu.    
  
Resultaten van de ondersteunde mediaproducties laten zich vaak pas jaren later zien. Een succesvolle release in 2021 betrof Nieuw Licht - Het Rijksmuseum en de slavernij van Memphis Features, over de totstandkoming van de eerste tentoonstelling over slavernij in het Rijksmuseum. Deze productie ondersteunden we in 2019 met €40.000. De documentaire werd in 2021 prime time op NPO2 uitgezonden en maakte veel los bij pers en publiek. Door het hele land werden er rondom de documentaire events georganiseerd. Ook was er een grote afname van het aan de documentaire gekoppelde educatieprogramma voor verschillende leeftijdsgroepen en onderwijsniveaus. Hoewel de documentaire niet primair op jongeren is gericht, wordt middels het educatieprogramma een grote en brede jonge doelgroep bereikt.  

Beeldende Kunsten & Vormgeving

In 2021 werden er 52 aanvragen behandeld binnen het aandachtsgebied Beeldende Kunsten & Vormgeving, 44 daarvan zijn toegekend voor een totaalbedrag van €1.211.400. Ter vergelijking: in 2020 behandelden we 65 aanvragen, waarvan er 45 werden gehonoreerd voor in totaal €1.425.500. De verhouding toekennen/afwijzen was in 2021 85%/15% tegenover 69%/31% een jaar eerder.  

Toegekend bedrag

Het gemiddeld toegekend bedrag binnen Beeldende Kunsten & Vormgeving in 2021 was €27.531, tegenover €31.677 in 2020. De donatiebedragen liepen in 2021 uiteen van €10.000 voor de tentoonstellingen Rainer Fetting ziet van Gogh in het Vincent van Goghhuis in Zundert, een monografie over Pyke Koch en de Textielbiënnale in Museum Rijswijk tot een tweejarige toekenning van €120.000 voor de Dutch Design Week. De meeste toekenningen binnen dit aandachtsgebied lagen tussen de €20.000 en €30.000.

Afwijzingen

Er zijn in 2021 8 projectaanvragen afgewezen, tegenover 20 afwijzingen in 2020. Daarnaast werden in 2021 3 projectaanvragen ingetrokken.   

Educatie en actualiteit   

Fonds 21 ondersteunt kwalitatief hoogstaande kunstprojecten met actualiteitswaarde die toegankelijk zijn voor een breed en/of nieuw publiek. In de door ons ondersteunde projecten was veel aandacht voor publieksbegeleiding en educatie, in veel gevallen gericht op jongeren en kinderen. Tijdens de tentoonstelling Margaret Kilgallen; that’s where the beauty is in het Bonnefanten in Maastricht werd in samenwerking met de lokale organisatie Stadsnomade Maastricht het museum getransformeerd tot kleine proeftuin voor skate- en urbancultuur. Het Groninger Museum organiseerde rondom de tentoonstelling JR: Chronicles een uitgebreid randprogramma in Groningse wijken rondom streetart, graffiti, sociale kunst en participatie.    
   
Opvallend veel aanvragen in 2021 betroffen tentoonstellingen met werk van vrouwelijke kunstenaars, zoals de persoonlijke en maatschappijkritische werken van Paula Rego in Kunstmuseum Den Haag en de overzichtstentoonstelling van de in Nederland onbekende internationale modefotograaf Sacha van Dorssen in Stedelijk Museum Breda. Veel musea geven aan een inhaalslag te willen maken en meer aandacht te willen besteden aan vrouwelijke kunstenaars.  

Spreiding en bereik   

In 2021 vonden 25 projecten plaats in de Randstad en 19 projecten in de regio met een landelijk bereik. Fonds 21 is een landelijk fonds en ondersteunt ook graag belangwekkende kunstprojecten op locaties waar minder aanbod is dan in de Randstedelijke provincies. In 2021 vond bijvoorbeeld in SCHUNCK in Heerlen de tentoonstelling In search of Sharawadgi: Landscape Works with Piet Oudolf & LOLA plaats over landschaps- en tuinarchitectuur en in Groningen en Friesland ondersteunden we The Makeable Mind, de 28ste editie van het Noorderlicht Internationaal Fotofestival.    
   
Fonds 21 hecht belang aan projecten die inzetten op publieksverbreding- en verjonging. Voorbeelden in 2021 waren onder andere de tentoonstelling Goth – Designing Darkness in het Design Museum Den Bosch, die door de focus op een subcultuur een nieuw publiek naar het museum trok. Het door ons ondersteunde publieke programma rondom Chapter 4OUR: Simon(e) van Saarloos in het HEM in Zaandam was gericht op mensen met uiteenlopende genders, seksuele voorkeuren en lichamen.   
   
We stimuleren instellingen om publieksonderzoek te doen om een goede publieksvisie te formuleren. We zien dat na de vele lockdowns culturele instellingen vooral de reguliere bezoekers weer terug proberen te winnen, maar dit moment ook aangrijpen om na te denken over het publiek van de toekomst. Gelukkig zijn er steeds meer instellingen die daar actief mee aan de slag gaan en via onze pijler Kunst & Educatie aanvragen indienen voor projecten gericht op jongeren. 

Verdeling toekenningen Beeldende Kunsten & Vormgeving per discipline in aantallen en bedrag

Gevolgen coronamaatregelen

Veel van de door ons ondersteunde tentoonstellingen konden in 2021 niet gerealiseerd worden en werden verplaatst. Door de strenge coronamaatregelen was het vaak lastig om buitenlandse bruiklenen naar Nederland te krijgen. Een aantal tentoonstellingen, die al opgebouwd waren en opeens door de lockdowns gesloten werden, kon langer blijven staan. Het was opvallend dat de meeste bruikleengevers, ook particulieren, bereid waren kunstwerken langer uit te lenen. Dit tekent de grote solidariteit in de kunstsector. De meeste tentoonstellingen hebben ondanks verlenging toch fors minder bezoekers getrokken, vanwege de anderhalvemetermaatregel, het negatieve reisadvies, coronatesten en het verplichte reserveringssysteem. Een spontaan bezoek aan een museum was lange tijd niet mogelijk. In 2020 ontvingen musea 13,2 miljoen bezoekers; 60 procent minder dan het jaar ervoor. De museumcijfers voor 2021 zijn nog niet bekend, maar de verwachting is dat deze wederom niet goed zullen zijn. Waar musea in 2020 in totaal 19 weken gesloten waren, waren dat er in 2021 24. Het Van Gogh Museum bijvoorbeeld moest het in 2021 met bijna een zesde van de bezoekers doen vergeleken met 2019. Het museum ging van 2,1 miljoen bezoekers in 2019 naar 366.000 bezoekers in 2021. Fonds 21 stelt zich in afrekeningen van tentoonstellingen coulant op als het gaat om bereik.

LITERAIRE KUNSTEN

In 2021 heeft Fonds 21 15 aanvragen binnen het aandachtsgebied Literaire Kunsten behandeld. Daarvan werden er 14 toegekend voor een totaalbedrag van €338.600. Dit is een verdubbeling ten opzichte van 2020 toen er 7 projecten zijn toegekend voor in totaal €162.000. De toename in het aantal toegekende projecten en het toegekende bedrag is niet toevallig. Fonds 21 had in 2021 meer aandacht voor Literaire Kunsten. In 2021 waren er 5 nieuwe aanvragers, waarvan 4 aanvragen tot een toekenning leidden. Toegekende projecten van nieuwe aanvragers waren onder andere De Nachtbus van Stichting The Watershed en Tell ‘em van Stichting Spraakuhloos. De verhouding toekennen/afwijzen binnen het aandachtsgebied was in 2021 93%/7%, vergelijkbaar met een jaar eerder. Het gemiddeld toegekend bedrag per project bedroeg in 2021 €24.186, in 2020 was dit €20.250. 

Verschijningsvormen  

Fonds 21 ondersteunde in 2021 literaire projecten in al zijn verschijningsvormen, van de podcast Neverending stories van Story Academy tot festivals als Winternachten en Crossing Border, dat voor het eerst een bijdrage van ons ontving. Twee festivals ontvingen een meerjarige toekenning: International Literature Festival Utrecht (ILFU) en Read My World. Ook zijn er bijzondere samenwerkingen ondersteund zoals Entree x Wilde Woorden.  

Bereik en spreiding

Ondanks het beperkt aantal toekenningen binnen Literaire Kunsten was er een landelijke spreiding van Rotterdam tot Groningen en van Den Haag tot Nijmegen. Ook was er binnen de projecten aandacht voor meerstemmigheid in de literatuur, zoals Wintertuin Curaçao en Alles is Anana van Werkgroep Caraïbische Letteren. Verder steunden we projecten die zich specifiek op jeugd en jongeren richtten, zoals Boekids Festival en het woordkunstfestival Tell ‘em. Ook besteedde ILFU veel aandacht aan een jongere doelgroep met een uitgebreid Young Adult programma.

Corona   

Door de lockdown en andere beperkende maatregelen is een aantal literaire projecten noodgedwongen afgelast of verplaatst. Soms werd er gekozen om het project in een hybride vorm uit te voeren. ILFU ontving voor het ontwikkelen van een online platform in 2021 een aanvullende bijdrage. Op die manier stimuleert Fonds 21 ontwikkelingen binnen de sector die erop gericht zijn schrijvers en lezers dichter bij elkaar te brengen.    

   
Literatuur, lezen en taalvaardigheid     

Lezen, leesplezier, innovatie en taalvaardigheid sluiten goed aan bij het beleid van Fonds 21. We ondersteunen projecten die hierop inzetten dan ook fondsbreed, niet enkel binnen het aandachtsgebied Literaire Kunsten. Er is in 2021 ook binnen de pijlers Jongeren & Maatschappij en Kunst & Educatie ingezet op projecten op dit gebied, zoals De Boekenweek voor jongeren van Stichting Lezen, de bijdrage aan de tentoonstelling Back Street in het Literatuurmuseum en de interactieve en digitale literaire productie voor jongeren van Tilt.   

Podiumkunsten

Film, mediakunst & digitale cultuur

Beeldende kunsten & vormgeving

Literaire kunsten

Fonds 21 hecht veel waarde aan de impact van kunst. Impact door kunst als middel om méé te leren, maar ook impact van kunst op zich, waar weer veel óver te leren is. Het belang hiervan onderstrepen we met de pijler Kunst & Educatie, waarbinnen we projecten ondersteunen op het snijvlak van onze pijlers Kunst & Cultuur en Jongeren & Maatschappij. Binnen Kunst & Educatie steunen we initiatieven die professionele kunst als basis hebben en daarnaast bijdragen aan het leren en reflecteren over kunst en/of bijdragen aan persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke bewustwording.   

In totaal hebben we in 2021 40 aanvragen behandeld, tegenover 38 in 2020. 28 aanvragen hebben geleid tot een toekenning voor een totaalbedrag van €1.483.440. Het aantal toekenningen is daarmee gelijk aan 2020, toen werd in totaal €1.225.585 toegekend. Het percentage toekennen/afwijzen was in 2021 70%/30%, in 2020 was dit 74%/26%. Binnen de pijler ontvingen we 64 vooraanvragen.

De toegekende projecten sluiten echt aan bij de kern van de pijler – projecten die als basis professionele kunst hebben en daarnaast bijdragen aan het leren en reflecteren over kunst en/of bijdragen aan persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke bewustwording. In het project (W)rap My Hijab van Studio 52nd leren jonge moslima’s teksten schrijven rondom keuzestress over het al dan niet dragen van een hoofddoek. De teksten worden verwerkt in een theatervoorstelling die door (jonge) professionals wordt gemaakt. Een ander voorbeeld is het project Generation Z van Stichting Oxville, dat op speelse en creatieve wijze maatschappelijk kwetsbare kinderen tussen de 8 en 12 jaar uit Amsterdam in contact brengt met alle facetten van film. 

Verdeling toekenningen Kunst & Educatie per discipline

Nieuwe generatie   

Binnen de ondersteunde projecten is een mooie spreiding over de disciplines te zien. Het grootste deel van de projecten richt zich op jongeren tot 18 jaar. Dat is logisch omdat veel projecten gerelateerd zijn aan scholen. Vaak beginnen trajecten binnenschools om vervolgens met een kleine enthousiaste groep buitenschools verder te gaan. Meer dan de helft van de gesteunde projecten is gericht op een divers publiek en/of publiek dat weinig met kunst en cultuur in aanraking komt.    
 
In 2021 ondersteunden we binnen de pijler Kunst & Educatie een aantal meerjarige projecten gericht op jongeren, zoals Extended in Marres in Maastricht en het vervolg van Van Gogh verbindt van het Van Gogh Museum waar Fonds 21 vanaf 2017 als partner aan is verbonden. Dit zijn projecten waar jongeren tussen 12 en 30 jaar actief betrokken worden bij de activiteiten van de instelling: van programmering tot publiekseducatie en beleidsvraagstukken. Fonds 21 organiseerde al in 2013 de programmaregeling Take Over!, waarin instellingen werden gestimuleerd jongeren actief bij hun organisatie te betrekken. Deze programmaregeling heeft veel interessante jongerenprojecten opgeleverd waarvan sommige al meerdere jaren succesvol lopen en nog steeds door ons worden ondersteund. Steeds meer kunstinstellingen zien het belang van meerstemmigheid binnen de eigen organisatie en zoeken naar manieren om een jongere doelgroep actief en inhoudelijk te betrekken, vooral ook om er zelf van te leren.

 
Naast de educatieprojecten en de programma’s die binnen Kunst & Educatie worden ondersteund, speelt educatie in veel gevallen ook een belangrijke rol in de ondersteunde projecten binnen de andere pijlers. Denk aan de filmfestivals en aan theaterproducties waar educatietrajecten en/of impactprogramma’s vaak belangrijke onderdelen zijn.  

Verdeling toekenningen Kunst & Educatie over publieksvormen in aantallen 

Kunst & Educatie in coronatijd 

De ondersteunde educatieprojecten hebben in 2021 veel hinder ondervonden van corona. De scholen waren voor lange tijd dicht of boden hybride onderwijs vanwege de anderhalvemetermaatregel. Docenten en directies hadden hun handen vol aan de wisselende maatregelen, waardoor excursies of extra projecten in het geding kwamen. Ondertussen werd vanuit de scholen wel steeds benadrukt dat juist in coronatijd er veel behoefte is aan gezamenlijke activiteiten. In mei 2021 zag het Rijksmuseum kans om hierop in te spelen. Leerlingen van middelbare scholen konden de tentoonstelling Slavernij eerder bezoeken dan het reguliere publiek, omdat een bezoek binnen het lesvervangend programma paste. Op die manier bezochten veel jongeren deze belangrijke tentoonstelling met een urgent onderwerp. Fonds 21 ondersteunde het bijzondere educatietraject Look at me now van David Bade en Renzo Martin dat aan deze tentoonstelling was gekoppeld. Hierin konden bezoekers na afloop van de tentoonstelling zelf aan de slag onder begeleiding van jonge kunstenaars. Door zelf actief kunst te maken en het gesprek aan te gaan kon men reflecteren op deze tentoonstelling. 

PROGRAMMA KUNSTEDUCATIE VOOR MBO’ERS  

Vanaf 2017 zet Fonds 21 zich in om kunsteducatie ook toegankelijk te maken voor praktisch opgeleide jongeren; bij voorkeur in de vrije tijd, daar is de impact het grootst. We doen dit binnen de pijler Kunst & Educatie met het programma Kunsteducatie voor mbo’ers. Met dit programma willen we culturele instellingen stimuleren kwalitatief en toegankelijk aanbod te ontwikkelen voor jongeren van 16 tot en met 21 jaar die een mbo-opleiding volgen. Vanwege de groeiende belangstelling van culturele instellingen voor de mbo-student als doelgroep, blijft Fonds 21 deze instellingen de komende jaren aanmoedigen om kwalitatief kunsteducatieaanbod voor mbo-studenten te ontwikkelen.   

In 2021 hebben we binnen dit programma 11 aanvragen behandeld, tegenover 7 in 2020. 10 aanvragen hebben geleid tot een toekenning voor een totaalbedrag van €371.305. Het aantal toekenningen is daarmee gestegen ten opzichte van 2020, toen werd in totaal €165.300 toegekend aan 6 projecten.    
 
Gelukkig zagen we in 2021 een voorzichtige stijging van het aantal aanvragen en vooral toekenningen in vergelijking met 2020. Met name mbo-opleidingen bleken in coronatijd hun handen vol te hebben aan het digitale onderwijs en het betrekken van studenten. Om het kunsteducatieaanbod voor mbo-studenten te blijven stimuleren, trekken we nauw op met andere organisaties zoals Fonds Cultuurparticipatie, CJP en LKCA.    

Kunst & Educatie

Kunsteducatie voor mbo'ers

Fonds 21 vindt dat alle jongeren van 12 tot 30 jaar een goede start verdienen in de samenleving, vol kansen en ontwikkelmogelijkheden. Jaarlijks steunen we binnen onze pijler Jongeren & Maatschappij talrijke projecten die door een leerervaring de zelfredzaamheid van jongeren vergroten. We steunen grote en kleinschalige projecten, verspreid over het hele land. Maar de samenleving verandert continu en daarmee verandert ook de context waarin jongeren volwassen worden. De pijler Jongeren & Maatschappij bestond tot juli 2021 uit de thema’s ondernemerschap, financiële zelfredzaamheid, taalvaardigheid en mediawijsheid. Vanaf juli 2021 versoepelden we deze afbakening, waardoor Fonds 21 doorlopend kan blijven inspelen op maatschappelijke verandering. In het nieuwe beleid blijven we prioriteit geven aan bepaalde actuele maatschappelijke thema’s, maar bieden we ook ruimte aan initiatieven die hier niet direct onder vallen maar voor jongeren wel actueel en urgent zijn. Naast verandering in prioritering op thema leggen we ook meer nadruk op innovatie, zodat er ruimte ontstaat voor vernieuwende initiatieven. Fonds 21 is graag aanjager van projecten die inspelen op systeemfouten die ten koste gaan van de kansen van jongeren, of van originele, vernieuwende methodes om jongeren hier zelf in te stimuleren. 

Toekenningen   

In 2021 behandelden we binnen de pijler Jongeren & Maatschappij 62 aanvragen, dit is vergelijkbaar met 2020. 45 projecten hebben een toekenning ontvangen voor een bedrag van in totaal €2.245.456. 18 aanvragen zijn afgewezen, 5 aanvragen werden ingetrokken. Daarnaast behandelden we 98 vooraanvragen.    
 
De hoogte van de toekenningen liep uiteen. Zo werd €10.000 toegekend aan het project CODE Jongeren Support van CODE043, een peer-to-peer programma waarin jongeren uit Maastricht elkaar begeleiden bij het ontwikkelen van initiatieven die het leefklimaat van de stad verbeteren. De hoogste toekenning, €400.000 voor twee jaar, werd gedaan aan het landelijke project Samen Lezers Maken van Passionate Bulkboek, waarbinnen zij met diverse activiteiten het leesklimaat onder jongeren bevorderen. De gemiddelde toekenning in 2021 was €49.899. Dit is iets hoger dan in 2020, toen droegen we gemiddeld €46.268 bij.    
 
Zowel in absolute aantallen als percentueel deden we in 2021 meer toekenningen binnen de pijler Jongeren & Maatschappij. Waar we in 2020 nog 36 van 62 aanvragen honoreerden (58%), lag dit in 2021 aanzienlijk hoger met 45 toekenningen op 62 aanvragen (73%). Dit hogere percentage toekenningen houdt zeer waarschijnlijk verband met het nieuwe beleid dat medio 2021 voor de pijler is ingegaan. Enerzijds communiceren we hiermee helderder en in betere aansluiting op het jongerendomein welk type projecten we steunen. Anderzijds biedt het nieuwe beleid ruimte om initiatieven te steunen die eerder thematisch niet binnen ons beleid pasten. Zo steunden we in de tweede helft van 2021 het project Join the Club van het Netwerk Nieuw Rotterdam, waarin Rotterdamse jongeren allerlei activiteiten volgen die bijdragen aan hun zelfredzaamheid en gevoelens van eenzaamheid verminderen. Ook steunden we het scholenprogramma rond de voorstelling FOK ME HOKJE van Studio 52nd, waarin jongeren met elkaar in gesprek gaan over begrip en veiligheid voor lhbtiq+ jongeren. Beide projecten richtten zich op thema’s waar we voor 1 juli 2021 geen ruimte aan boden. 
 
De gesteunde projecten zijn zeer divers in opzet. We kunnen onderscheid maken tussen projecten die in een onderwijsomgeving plaatsvinden (binnenschools) en projecten in de vrijetijd van jongeren (buitenschools). In 2021 steunden we meer buitenschoolse initiatieven; 25 projecten waar dit er in 2020 nog 18 waren. Dit is mogelijk te verklaren door de coronacrisis. Het was gemakkelijker om projecten op te zetten en uit te rollen buiten een schoolcontext. We ontvingen signalen dat ook buiten de schoolsluitingen om onderwijsinstellingen terughoudend waren om activiteiten van externe partijen in te plannen.    

Jongeren in coronatijd

De impact van de coronapandemie op de mentale gezondheid van jongeren is enorm. De maatregelen die zijn getroffen om het coronavirus in te dammen zorgden voor een acute en zorgwekkende stijging van het aantal jongeren dat zich eenzaam voelt en/of kampt met psychische klachten. Fonds 21 vindt dat alle jongeren een goede start verdienen in de samenleving en zet zich in voor de maatschappelijke kansen voor deze groep. Dit kon echter niet zonder oog te hebben voor de mentale situatie van jongeren. In 2021 initieerden we daarom de stimuleringsregeling Mentaal Welzijn Jongeren & Corona, waarmee we de gevolgen van de coronamaatregelen op het mentale welzijn van jongeren wilden verzachten. Het budget voor deze noodhulp kwam vanuit Fonds 21 EXTRA.

Fonds 21 EXTRA

Fonds 21 EXTRA

Met Fonds 21 EXTRA konden we binnen de pijler Jongeren & Maatschappij snel inspelen op de actualiteit en steun bieden bieden aan initiatieven die buiten de kaders van ons reguliere beleid vallen. We deden dit met noodhulp en samenwerkingen.

Verdeling Fonds 21 EXTRA binnen Jongeren & Maatschappij

Nieuwe aanvragers   

De pijler Jongeren & Maatschappij werd in 2021 vaker gevonden door organisaties die niet eerder een aanvraag bij ons hebben ingediend. In 2021 ontvingen we 98 vooraanvragen versus 71 in 2020. Hieruit trekken we de voorzichtige conclusie dat onze pijler Jongeren & Maatschappij aan bekendheid heeft gewonnen binnen het jongerendomein. De nieuwe organisaties die ons in 2021 wisten te vinden bevinden zich met name op de thema’s waar we ons van oudsher op profileren: ondernemerschap, financiële zelfredzaamheid, taalvaardigheid en mediawijsheid.     

Vooruitblik   

In 2022 lanceren we een programma voor projecten op het gebied van psychische gezondheid en eenzaamheid. Hierbinnen gelden gunstige co-financieringsvoorwaarden voor aanvragers, de opzet is vergelijkbaar met het programma Kunsteducatie voor mbo’ers. Met dit programma willen we voorzien in de acute nood van veel jongeren op psychisch gebied en is het subdoel dat ons fonds haar bekendheid op dit thema verder vergroot.    
   
Op het gebied van emancipatie van minderheidsgroepen steunden we in 2021 2 projecten, beide op het vlak van lhbtiq+-emancipatie. Om meer projecten op dit gebied te kunnen ondersteunen, ontwikkelen we een programmaregeling lhbtiq+-emancipatie en -acceptatie. Ook willen we onze zichtbaarheid vergroten onder organisaties die projecten ontwikkelen die raken aan andere vormen van discriminatie.    

In onze communicatie leggen we verantwoording af over onze activiteiten en bestedingen. De communicatie van Fonds 21 richt zich vooral op (potentiële) aanvragers. We informeren hen over ons beleid middels de algemene voorwaarden, criteria, toekenningen, nieuws en gesteunde projecten. Naast (potentiële) aanvragers richt onze communicatie zich op beleidsbepalers, collega-fondsen, sectorinstituten, kennisinstituten en het publiek.   
 
Het belangrijkste communicatiemiddel is onze website (www.fonds21.nl), waar we onze achterban informeren over ons beleid. In oktober 2021 lanceerden we een nieuwe website, nog meer gericht op het vertellen van ons verhaal en het ontsluiten van informatie voor onze doelgroepen. In 2021 telde de website 45.566 bezoekers, zij waren goed voor 259.848 paginaweergaven. Om de communicatie zo goed mogelijk af te stemmen op onze doelgroepen monitoren en optimaliseren we de website doorlopend in samenwerking met digitaal bureau Verve.   
 
Naast de website informeren we onze doelgroepen ook via een maandelijkse nieuwsbrief en via sociale media. Onze nieuwsbrief telde eind 2021 ruim 2.100 abonnees. Op sociale media is Fonds 21 actief op Twitter, Facebook, LinkedIn en Instagram. We gebruiken deze kanalen om kennis te delen, doelgroepen te betrekken bij de organisatie en om onze naamsbekendheid te vergroten. Op Twitter wordt Fonds 21 gevolgd door 5.500 gebruikers, het aantal volgers op Facebook bedraagt 2.600. Het aantal volgers op deze kanalen is stabiel gebleven. Op Instagram groeide Fonds 21 van 1.500 volgers in 2020 naar ruim 2.100 in 2021. Op LinkedIn steeg het aantal volgers van 3.000 naar meer dan 4.200. In onze communicatie hadden we in 2021 meer oog voor het bereiken van beleidsbepalers, collega-fondsen, sectorinstituten, kennisinstituten en het publiek. Dat deden we onder meer door nieuws over onze activiteiten en beleid breder te delen dan enkel via onze eigen communicatiekanalen, bijvoorbeeld door het versturen van persberichten.  

Naamsbekendheid

Door te adverteren in programmaboekjes, op websites, sociale media en/of op het (bioscoop)scherm bij projecten die we ondersteunen werkt Fonds 21 aan het vergroten van onze naamsbekendheid. De advertenties die bijdragen aan de zichtbaarheid van het fonds bij ondersteunde projecten worden ontworpen door Irma Boom Office. In 2021 verschenen onze advertenties bij het Holland Festival, NFF, Oerol, IFFR en IDFA. Ook is in 2021 een bioscooptrailer voor IDFA gemaakt over Fonds 21. 

Kennisdeling

Als betrokken partner vinden we het belangrijk om uitwisseling van kennis tussen onze aanvragers te faciliteren en de opbrengsten ervan te ontsluiten op onze website. In 2021 startte Fonds 21 daarom met het organiseren van kennissessies. Door instellingen aan elkaar te koppelen en de opbrengsten ervan vervolgens te ontsluiten, wil Fonds 21 een actieve bijdrage leveren aan het versnellen van innovatie. In december 2021 heeft Fonds 21 de eerste kennissessie georganiseerd rondom het onderwerp digitale toepassingen in de culturele sector. Het doel van deze eerste bijeenkomst was om kennis te maken met elkaar en elkaars initiatieven en om de onderlinge kennisdeling op gang te brengen. 

Fonds 21 is een kleine en slagvaardige organisatie. In 2021 heeft het team hard gewerkt om de aanvragen binnen de gestelde termijn te behandelen en aanvragers van goede informatie te voorzien. Het team is in 2021 uitgebreid met Ilana van den Berg. Zij is in dienst getreden als projectadviseur. Anouk Leeuwerink verving in de eerste helft van 2021 Laura Teeuwisse die met verlof was.    

Thuiswerken

Om de verspreiding van het coronavirus onder medewerkers te voorkomen werkte het team van Fonds 21 in 2021 zoveel mogelijk vanuit huis en werd extern bezoek tot een uitzondering beperkt.  

Overzicht medewerkers in 2021:

Directie

Henk Christophersen

Directiesecretaris

Anouk Leeuwerink (tot 1-7-2021) 

Laura Teeuwisse

Projectadvies

Joke Ballintijn

Ilana van den Berg (per 1-9-2021) 

Heleen Cousijn

Marijke Evers

Mathilde Heijns

Gouke Hilte

Rianne Koelmans

Projectcoördinatie

Willemieke Bongers

Communicatie

Niels Lindenhovius

Financiën

Martin Bauman

Juriaan van Duuren

Bedragen in €

Bedragen in €

Bedragen in €

1          Algemene toelichting

Activiteiten

De activiteiten van het fonds betreffen het bevorderen van culturele en sociaal-maatschappelijke activiteiten door middel van het toekennen van donaties in de pijlers Kunst & Cultuur, Kunst & Educatie en Jongeren & Maatschappij.

Vestigingsadres

Stichting Fonds 21 is feitelijk gevestigd aan de Orteliuslaan 27 te Utrecht.

Verbonden partijen

Stichting Beheer SNS REAAL te Utrecht is een verbonden partij van Fonds 21. De aard van de verbondenheid is gelegen in het feit dat twee van de vier bestuursleden van Fonds 21 worden benoemd op voordracht van Stichting Beheer SNS REAAL.

Stichting Beheer SNS REAAL heeft zich contractueel verbonden, binnen de grenzen van een jaarlijks vast te stellen budget, de bestedingen van Fonds 21 te vergoeden. De omvang van de financiële verhouding en transacties met Stichting Beheer SNS REAAL zijn in de balans en de staat van baten en lasten tot uitdrukking gebracht.

Vergelijking met voorgaand jaar

De gehanteerde grondslagen van de waardering van activa en de schulden en de grondslagen voor de bepaling van het resultaat zijn niet gewijzigd ten opzichte van het voorgaande boekjaar.

In het verslagjaar is een wijziging in de presentie doorgevoerd. Vanaf 2021 wordt het langlopende deel van de vordering op Stichting Beheer SNS REAAL als langlopende vordering opgenomen onder de post Financiële vaste activa. Tot en met 2020 werd het langlopende deel alleen in de toelichting op de rekeningcourantvordering vermeld. De ter vergelijking opgenomen cijfers zijn dienovereenkomstig aangepast.

Kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.

Schattingen

De directie van Fonds 21 maakt schattingen die van belang zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het inzicht noodzakelijk is, worden deze schattingen vermeld bij de toelichting op de betreffende posten.

Alle bedragen zijn in euro’s tenzij anders vermeld.

2          Grondslagen van de waardering van activa en passiva

De jaarrekening 2021 is opgesteld in overeenstemming met RJ 640, Verslaggeving voor organisaties zonder winststreven.

Immateriële vaste activa

De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op het bedrag van de bestede kosten, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De jaarlijkse afschrijvingen bedragen een vast percentage van de bestede kosten, zoals nader in de toelichting op de balans is gespecificeerd.

Materiële vaste activa

De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de verwachte toekomstige gebruiksduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde.

Financiële vaste activa

Onder deze post is het langlopende deel (langer dan 1 jaar) van de vordering op Stichting Beheer SNS REAAL opgenomen. De vordering wordt gewaardeerd op verkrijgingsprijs. Het kortlopende deel van deze vordering is opgenomen onder Vorderingen en overlopende activa.

Vorderingen en overlopende activa

De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor mogelijke verliezen als gevolg van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.

Liquide middelen

De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.

Reserves en fondsen

Op grond van een overeenkomst wordt jaarlijks, binnen de grenzen van de toezegging, een zodanig bedrag gesuppleerd door Stichting Beheer SNS REAAL dat het resultaat van het fonds nihil is. Als gevolg hiervan kent het fonds geen reserves en vermogen. Stichting Beheer SNS REAAL staat garant voor de verplichtingen aangegaan door Stichting Fonds 21.

Langlopende en kortlopende schulden

Langlopende en kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen de reële waarde.

Verplichtingen inzake toegezegde donaties

Verplichtingen worden ten laste gebracht van het boekjaar waarin het besluit tot toekenning schriftelijk aan de aanvrager is medegedeeld, ongeacht in welk boekjaar de toezegging wordt uitgekeerd.

De toegezegde donaties aan aanvragers zijn opgenomen voor de nominaal toegezegde bedragen onder aftrek van betaalde voorschotten.

De verplichtingen worden verlaagd indien en voor zover toegezegde donaties geheel of gedeeltelijk komen te vervallen.

Operationele leasing

Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden op lineaire basis verwerkt in de staat van baten en lasten gedurende de looptijd van het contract.

3          Grondslagen voor de bepaling van het resultaat

Alle baten en lasten worden verantwoord in de staat van baten en lasten.

Ontvangsten en uitgaven worden in de staat van baten en lasten toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Bij de toerekening wordt een bestendige gedragslijn gevolgd. Dit houdt in dat in de balans rekening wordt gehouden met de aan een periode toe te rekenen bedragen die in een andere periode zijn of worden ontvangen, dan wel betaald.

De toegezegde donaties worden in het jaar waarin het besluit tot toekenning schriftelijk aan de aanvrager is medegedeeld, als last in de staat van baten en lasten opgenomen.

De baten bestaan uit de vergoeding die Fonds 21 ontvangt van stichting Beheer SNS REAAL voor de uitvoering van haar activiteiten. De baten worden verantwoord ter hoogte van de jaarlijkse bestedingen (bestedingen aan de doestelling en uitvoeringkosten eigen organisatie). Derhalve zijn jaarlijks de lasten gelijk aan de baten.

Toegezegde donaties die door aanvragers niet worden opgevraagd worden na het verstrijken van de afrekentermijn ingetrokken en als baten in de staat van baten en lasten opgenomen onder de post ‘Vrijval reeds toegezegde donaties’. Eveneens wordt hieronder opgenomen het verschil tussen toegezegde garanties en de lagere werkelijke afrekening.

Afschrijvingen

Immateriële en materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief.

Personeelskosten

Salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de staat van baten en lasten voor zover ze verschuldigd zijn aan de medewerkers.

Pensioenlasten

Fonds 21 heeft de per 30 juni 2021 beëindigende pensioenregeling, alsmede de per 1 juli 2021 ingevoerde nieuwe regeling verwerkt volgens de verplichtingenbenadering. De over het boekjaar verschuldigde premie wordt als last verantwoord.

De pensioenregelingen van Fonds 21 vallen onder de Nederlandse Pensioenwet. Fonds 21 betaalt op contractuele basis premie aan het Pensioenfonds. De premies worden verantwoord als personeelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen onder de overlopende activa indien zij leiden tot een terugstorting of tot vermindering van toekomstige betalingen. Premies die verschuldigd zijn maar nog niet betaald, worden als verplichting op de balans opgenomen.

De per 30 juni 2021 beëindigde pensioenregeling van is ondergebracht bij Stichting Pensioenfonds SNS REAAL, die de pensioenregeling uitvoert voor de werkgevers de Volksbank en VIVAT. Fonds 21 was aangemerkt als aangesloten werkgever. De per 1 juli 2021 ingevoerde pensioenregeling is ondergebracht bij ASR Levensverzekering N.V.

De pensioenregeling bij Stichting Pensioenfonds SNS REAAL betrof een (voorwaardelijke) middelloonregeling waarvan de kosten gezamenlijk worden gedragen door de werkgever en de werknemer. Het Bestuur van het Pensioenfonds beslist jaarlijks of en in hoeverre de pensioenrechten en pensioenaanspraken worden geïndexeerd op basis van maximaal de ‘Consumentenprijsindex alle huishoudens’. De indexatie wordt gefinancierd vanuit het beleggingsrendement, er is geen reserve voor gevormd en er wordt geen premie voor betaald. De dekkingsgraad van Pensioenfonds SNS REAAL bedraagt ultimo 2021 115,0% (DG UFR, voorgeschreven door DNB, 2020 111,1%) hetgeen hoger is dan de wettelijk vereiste minimale dekkingsgraad van 104,3%. Het betreft de voorlopige cijfers van Pensioenfonds SNS REAAL.

De pensioenregeling bij ASR Levensverzekering N.V. betreft een zogenoemde premieovereenkomst in de zin van de Pensioenwet, waarbij de jaarlijkse premie geheel ten laste komt van Fonds 21. Werknemers kunnen op vrijwillige basis aanvullende bijdragen storten.

Rente en bankkosten

Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva.

4          Immateriële vaste activa

De immateriële vaste activa worden gebruikt ten behoeve van de bedrijfsvoering van het fonds ook al zijn zij inmiddels volledig afgeschreven.

5          Materiële vaste activa

De materiële vaste activa worden gebruikt ten behoeve van de bedrijfsvoering van het fonds. Het verloop is als volgt:

6          Financiële vaste activa

De vordering op Stichting Beheer SNS REAAL is niet rentedragend. De ontvangst van de vordering is afhankelijk van de liquiditeitsbehoefte van Fonds 21. Er zijn geen aanvullende contractuele bepalingen en er zijn geen zekerheden gesteld. Het verloop van de rekening courant met Stichting Beheer SNS REAAL is als volgt:

Het kortlopende deel van de vordering is opgenomen onder de Vorderingen en overlopende activa.

7          Overige vorderingen

De overige vorderingen en vooruitbetaalde posten bestaan per 31 december 2021 uit de huur van het eerste kwartaal 2022, alsmede uit vooruitbetaalde abonnementen e.d. voor 2022.

8          Liquide middelen

Het betreft direct opvraagbare banktegoeden, met uitzondering van de bankgarantie ad € 21.669 afgegeven voor de huurovereenkomst met Creative Valley.

9          Langlopende schulden

Van de toegezegde donaties aan aanvragers is het deel dat betrekking heeft op de jaren na 2022 verantwoord onder de langlopende schulden. De langlopende schulden hebben een looptijd van meer dan één en minder dan vijf jaar.

10          Kortlopende schulden

De toegezegde donaties aan aanvragers betrekking hebbend op de jaren tot en met 2022 zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. Eventuele voorschotbetalingen zijn in mindering gebracht. De kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.

11           Belastingen en premies

12        Overige kortlopende schulden

De overige te betalen posten bestaan uit de reserveringen voor het jaarverslag, de accountantskosten en de verlofuren, alsmede de per 31 december 2021 nog te betalen crediteuren ad. € 51.436 (v.j. € 32.884).

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen

Stichting Beheer SNSREAAL

Stichting Beheer SNS REAAL heeft zich contractueel verbonden, binnen de grenzen van een jaarlijks vast te stellen budget, de bestedingen van Fonds 21 te vergoeden. In de overeenkomst die Stichting Beheer SNS REAAL en Fonds 21 hebben afgesloten zijn afspraken opgenomen over het donatiebeleid en de maximale liquiditeitspositie van Fonds 21.

Huurverplichtingen

Het bureau van het fonds is gevestigd in Creative Valley aan de Orteliuslaan 27 te Utrecht welk pand met ingang van 1 augustus 2014 is gehuurd voor een periode van 5 jaar plus een aansluitende periode van 5 jaar tegen een te indexeren huursom van € 94.100 per jaar. Hiervoor is als zekerheidsstelling een bankgarantie afgegeven zoals vermeld in de toelichting op de liquide middelen.

De specificatie van de huurverplichtingen is als volgt (x € 1.000):

Operationele leasing

Er wordt een copier geleased met als expiratiedatum 31 maart 2024.

De specificatie van de verplichtingen uit hoofde van operationele leasing is als volgt:

Gedurende het verslagjaar zijn de volgende betalingen inzake operationele leasing in de staat van baten en lasten verwerkt:

13        Baten

Bijdrage van Stichting Beheer SNS REAAL

Stichting Beheer SNS REAAL heeft zich contractueel verbonden de totale bestedingen van Fonds 21 in 2021 te vergoeden. De Stichting Beheer SNS REAAL heeft voor 2021 een extra bijdrage toegekend, de totale bijdrage is derhalve als volgt te specificeren:

14        Besteding aan de doelstelling

15        Uitvoeringskosten eigen organisatie

De verwachte omvang van het medewerkersbestand (inclusief externen) voor 2022 is 9,7 FTE. Er zijn geen medewerkers werkzaam in het buitenland.

Beloningsbeleid

Het beloningsbeleid van de medewerkers van Fonds 21 is vastgelegd in en gebaseerd op de Arbeidsvoorwaardenregeling. De beloning van de directeur wordt vastgesteld door het bestuur en valt buiten de Arbeidsvoorwaardenregeling. Zie navolgend onder ‘Kosten bestuur en commissies’ voor het beleid ten aanzien van de beloningen van leden van het bestuur en de commissies.

Kosten bestuur en commissies

Bestuurders ontvangen een vast bedrag per jaar en een vergoeding voor gemaakte onkosten. Bestuurders die bezoldigd worden als bestuurder van Stichting Beheer SNS REAAL ontvangen geen vergoeding van Fonds 21.

Commissieleden ontvangen een vergoeding op basis van de geschatte tijdsbesteding per vergadering waar zij aanwezig zijn. Aan de voorzitter en de vicevoorzitter is in 2021 een vergoeding van € 27.225 (inclusief B.T.W.) ter beschikking gesteld.

Afschrijvingen

De afschrijvingslasten zijn lager dan begroot, omdat de geplande vervanging van de hardware later heeft plaatsgevonden dan was voorzien.

Onderzoekskosten

De onderzoekskosten in 2021 hebben geheel betrekking op externe advieskosten inzake Fonds 21 EXTRA (uitvoeringsfase), die niet in de begroting 2021 waren opgenomen. In 2020 heeft deze post betrekking op de onderzoeksfase van Fonds 21 EXTRA.

VASTSTELLING

De jaarrekening is opgesteld door de directie en vastgesteld door het bestuur op 17 maart 2022.

mr. E.H. Swaab                                                                  

Voorzitter

mr. N. Albayrak                                                                             

Vicevoorzitter

drs. A.H.A. Hoevenaars                         

Bestuurslid

drs. J.M. Overmeer

Bestuurslid

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Hiervoor wordt verwezen naar de hierna opgenomen verklaring.

Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat

De statuten bevatten geen specifieke bepaling ten aanzien van de resultaatbestemming. Door de aard van de organisatie zijn de baten en lasten over het boekjaar aan elkaar gelijk. Met inachtneming van voorgaande heeft het bestuur de jaarrekening in haar vergadering van 17 maart 2022 vastgesteld.

Gebeurtenissen na balansdatum

Op 14 februari 2022 vond de laatste Fonds 21 EXTRA vergadering plaats, waarin toekenningen zijn gedaan aan diverse instellingen. Hiermee is de besteding van het totale EXTRA-budget afgerond. Het in dit kader definitief toegekende bedrag is daarmee uitgekomen op € 15,2 miljoen. Met dit bedrag worden uiteindelijk 76 projecten ondersteund, die in de periode 2021 tot en met 2025 zullen worden uitgevoerd.

De corona-pandemie heeft verder geen invloed op de continuïteit van Fonds 21, anders dan dat wij in de komende jaren voornoemde zullen blijven monitoren en afwikkelen.

Voor het overige hebben er na balansdatum geen gebeurtenissen plaatsgevonden die hier vermeld zouden moeten worden.

Deze site is een uitgave van Stichting Fonds 21, Utrecht